Περίεργα πράγματα φαίνεται να συμβαίνουν με το πρόγραμμα «Αντιμετωπίζοντας τη φτώχεια και την κοινωνική περιθωριοποίηση» που υλοποιεί το Κέντρο Υποδοχής Αστέγων και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ), με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ).
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών», όχι μόνο η υλοποίηση του έργου απέχει από τους όρους που περιγράφονται στη σύμβαση του ΚΥΑΔΑ με τον ΕΟΧ, αλλά και το πρόγραμμα δείχνει να μην ακολουθεί βασικούς κανόνες διαχείρισης δημόσιου χρήματος, όπως προκύπτει από την επιμονή της προέδρου του ΚΥΑΔΑ σε αποφάσεις που έχουν κριθεί μη σύννομες από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα και αφορούν τη διαχείριση ποσών που αγγίζουν το 1.855.000 ευρώ.
Βάσιμες υποψίες
Οι εντολές της προέδρου του ΚΥΑΔΑ, να προχωρήσει η εκταμίευση ποσών χωρίς τις νόμιμες προϋποθέσεις, έχουν την πλήρη κάλυψη της δημοτικής αρχής και δημιουργούν βάσιμες υποψίες πως -αν μη τι άλλο- στη διοίκηση του μεγαλύτερου δήμου της χώρας τείνει να παγιωθεί μια νοοτροπία περιφρόνησης του νόμου με επίκληση στην επείγουσα ανάγκη να βοηθηθούν οι πιο ευάλωτοι άνθρωποι της πόλης.
Ωστόσο, στην πράξη η πορεία του προγράμματος, όχι μόνο δεν δείχνει καμιά βιασύνη υπέρ των ευάλωτων, αλλά αντιθέτως παρουσιάζει σημαντικές καθυστερήσεις, ενώ οι εξηγήσεις που κλήθηκε να δώσει στο δημοτικό συμβούλιο η δημοτική αρχή, τις οποίες επαναλαμβάνουν σήμερα στην «Εφημερίδα των Συντακτών» πηγές του δήμου, δεν φαίνονται πειστικές.
Σύμφωνα με τη σύμβαση που υπέγραψε το ΚΥΑΔΑ με τον ΕΟΧ στις 26 Φεβρουαρίου 2014, το πρόγραμμα προβλέπει «σε μηνιαία βάση την έκδοση προπληρωμένου κουπονιού σε σουπερμάρκετ, ώστε να “αγοράζουν” οι ίδιοι οι δικαιούχοι [οικογένειες και άτομα που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας] τα αγαθά που χρειάζονται περισσότερο».
Η επιλογή να δίνονται κουπόνια, αντί για το συνηθισμένο πακέτο προϊόντων -μεταξύ άλλων-«μεγιστοποιεί την αίσθηση αξιοπρέπειας των δικαιούχων [και] βελτιστοποιεί το όφελος που δέχονται, καθώς μπορούν να προσαρμόζουν τη βοήθεια που δέχονται στις προσωπικές τους ανάγκες».
Προβλέπονται συνολικά 46.368 κουπόνια, που θα μοιράζονται κάθε μήνα σε περισσότερους από 3.500 δικαιούχους και χρηματοδοτούνται συνολικά με 1.854.720 ευρώ (αποτελεί σκέλος του ευρύτερου προγράμματος «Αλληλεγγύη Τώρα» που υλοποιεί και χρηματοδοτεί μέσω του ΕΟΧ το Ιδρυμα Ανοιχτής Κοινωνίας του Τζορτζ Σόρος στην Ελλάδα της κρίσης, δραστηριότητα που έχει κατακριθεί, καθώς οι χρηματιστηριακές δραστηριότητες του μεγιστάνα επενδυτή ανήκουν στο είδος που ευθύνεται κατεξοχήν για τη διεθνή οικονομική κρίση).
Η διάρκεια του προγράμματος ορίζεται σε 14 μήνες, αρχής γενομένης από την υπογραφή της σύμβασης μέχρι τις 26 Απριλίου 2015, με δυνατότητα παράτασης μέχρι τις 30 Απριλίου 2016.
Η διανομή των κουπονιών άρχισε τελικά τον Ιανουάριο του 2015, αφού προηγήθηκε η διαδικασία επιλογής των συνεργαζόμενων σουπερμάκετ και καταστημάτων τροφίμων, αλλά -παρά τη σαφή πρόβλεψη για μηνιαία διανομή- δεν συνεχίστηκε κανονικά.
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει μόνο τέσσερις διανομές, τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, ενώ προγραμματίζεται η πέμπτη τον Νοέμβριο.
Αντί λοιπόν το πρόγραμμα να «μεγιστοποιεί την αίσθηση αξιοπρέπειας των δικαιούχων», στην πράξη μάλλον ενισχύει την ανασφάλειά τους και δημιουργεί μιαν αίσθηση αναξιοπρέπειας, καθώς τους αναγκάζει να περιμένουν για άγνωστο διάστημα τη βοήθεια που τους έχει υποσχεθεί το κράτος.
Τι απαντά ο Δήμος
Στελέχη του Δήμου Αθηναίων απαντούν στην «Εφ.Συν.» ότι η σύμβαση δεν προβλέπει διανομή «ανά μήνα, αλλά 8 φορές μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος στις 30 Απριλίου 2016», ενώ διευκρινίζουν ότι για πρώτη φορά υλοποιείται παρόμοιο πρόγραμμα στην Ελλάδα και αποδίδουν κατά κύριο λόγο τις «όποιες χρονικές αποκλίσεις στα προβλήματα που έχουν προκαλέσει στην αγορά οι έλεγχοι κεφαλαίων».
Ωστόσο, οι έλεγχοι κεφαλαίων επιβλήθηκαν τον Ιούλιο, ενώ το μεγάλο κενό στη διανομή εμφανίστηκε τέσσερις μήνες νωρίτερα, από τον περασμένο Φεβρουάριο.
Υπάρχουν και άλλα σημεία του προγράμματος που έχουν μείνει στα χαρτιά, με κυριότερο τη λειτουργία ξενώνα για τοξικοεξαρτημένους.
Η σύμβαση προβλέπει να συνάψει το ΚΥΑΔΑ Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης με τον ΟΚΑΝΑ και να δημιουργήσει ομάδα αποτελούμενη από έναν γιατρό και δύο εργαζόμενους δρόμου (έναν κοινωνικό λειτουργό και έναν πρώην εξαρτημένο σε διαδικασία επανένταξης), με σκοπό να ενισχυθεί η λειτουργία νυχτερινού ξενώνα τοξικοεξαρτημένων ατόμων.
Μέχρι σήμερα, και ενώ το έργο ολοκληρώνεται τον Απρίλιο, τέτοιος ξενώνας δεν φαίνεται να έχει δημιουργηθεί, γιατρός δεν έχει προσληφθεί, ενώ οι συμβάσεις των δύο εργαζομένων δρόμου, που -σύμφωνα με πηγές του δήμου- ήδη πραγματοποιούν καθημερινές εξορμήσεις στους δρόμους της Αθήνας, λήγουν τον ερχόμενο Φεβρουάριο.
Αλλά το βασικό πρόβλημα δεν εντοπίζεται τόσο στα μέρη του προγράμματος που δεν υλοποίησε το ΚΥΑΔΑ όσο σε εκείνα που υλοποίησε.
Τον Δεκέμβριο του 2014, η σύμβαση του ΚΥΑΔΑ και του ΕΟΧ τροποποιήθηκε, προκειμένου να συμπεριλάβει τη δυνατότητα να οριστεί μια ενδιάμεση εταιρεία που θα μεσολαβεί μεταξύ του ΚΥΑΔΑ και των σουπερμάρκετ, αναλαμβάνοντας χωρίς αμοιβή να μεταφέρει χρήματα στα σουπερμάρκετ μέσω ειδικού τραπεζικού λογαριασμού και να προσκομίζει στο ΚΥΑΔΑ τα αποκόμματα των εξαργυρωμένων κουπονιών.
Τη δραστηριότητα αυτή την ανέλαβε, με πρόταση χορηγίας που έγινε δεκτή, η εταιρεία Edenred Greece (όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της, η «Edenred» είναι ο «παγκόσμιος ηγέτης στις προπληρωμένες εταιρικές υπηρεσίες»), η ίδια δηλαδή εταιρεία που προμηθεύει το ΚΥΑΔΑ με τα τυπωμένα κουπόνια, αναλαμβάνοντας τον διπλό ρόλο του χορηγού και του προμηθευτή.
Η επιλογή μιας ενδιάμεσης εταιρείας που -με βάση με το Σύμφωνο που υπέγραψε με το ΚΥΑΔΑ- παρακολουθεί τη χρήση των κουπονιών, ελέγχει την εγκυρότητά τους, ενημερώνει τακτικά το ΚΥΑΔΑ και συντάσσει αναφορές, εγείρει ερωτήματα.
Το πρόγραμμα προέβλεπε ήδη τρεις θέσεις εργασίας, που επικαλύπτουν τη χορηγική δραστηριότητα της εταιρείας, και μάλιστα με αμοιβές που υπερβαίνουν σημαντικά τις αμοιβές άλλων εργαζομένων με Σύμβαση Μίσθωσης Εργου στο ΚΥΑΔΑ.
Σύμφωνα με πηγές από τον δήμο, «η εταιρεία προσέφερε ένα έτοιμο πληροφοριακό σύστημα που τη συνδέει με όλα τα ενδιαφερόμενα σουπερμάρκετ και επιτρέπει την υποδοχή και καταγραφή των κουπονιών, εξοικονομώντας χρήματα προς όφελος των δικαιούχων, τα οποία θα δαπανούνταν για την αγορά και εγκατάσταση του συστήματος».
Αμηχανία
Ωστόσο, ήταν τέτοια η αμηχανία των μελών του Δ.Σ. του ΚΥΑΔΑ, όταν τους ζητήθηκε να εγκρίνουν τον ορισμό ενδιάμεσης εταιρείας, ώστε ζήτησαν γνωμοδότηση από τη Νομική Υπηρεσία του δήμου, αν είναι σύμφωνος ο ορισμός με τους κανόνες που διέπουν το Δημόσιο Λογιστικό.
«Η διαμόρφωση των συμβατικών όρων οποιασδήποτε συμβάσεως δεν εμπίπτει στις ρυθμίσεις των διατάξεων του Δημοσίου Λογιστικού. […] Από όλα τα παραπάνω προκύπτει ότι δεν τίθεται ζήτημα συμβατότητας με το Δημόσιο Λογιστικό της προτεινόμενης τροποποίησης της χρηματοδοτικής σύμβασης, ενώ δεν αναμένεται να δημιουργηθεί πρόβλημα κατά την εκταμίευση των χρημάτων που αντιστοιχούν στα εκδιδόμενα κουπόνια», απάντησε η Νομική Υπηρεσία.
Δεν μπορούσε να πέσει περισσότερο έξω! Στις 31 Δεκεμβρίου 2014, το ΚΥΑΔΑ εξέδωσε ένταλμα πληρωμής ύψους 216.560 ευρώ προς την Edenred για τα πρώτα κουπόνια που επρόκειτο να δοθούν στους δικαιούχους.
Ο ταμίας του ΚΥΑΔΑ αμφισβήτησε τη νομιμότητα του εντάλματος.
Επιπλέον, όπως όλα τα εντάλματα πληρωμής που αφορούν την εκταμίευση δημόσιου χρήματος, το ένταλμα στάλθηκε για έλεγχο στην επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία το επέστρεψε αθεώρητο, διατυπώνοντας ενστάσεις, τόσο για τον ορισμό ενδιάμεσης εταιρείας που υπεισέρχεται σε «αποκλειστική αρμοδιότητα του ΚΥΑΔΑ» όσο και για την ενέργεια («ύπαρξη επαχθούς αιτίας») να εκταμιευτούν τα χρήματα, πριν χρησιμοποιηθούν τα κουπόνια από τους δικαιούχους (σύμφωνα με την ακριβή διατύπωση): «Επειδή από τον έλεγχο των συνημμένων στο ένταλμα δικαιολογητικών δεν προκύπτει η ύπαρξη επαχθούς αιτίας και η πραγματοποίηση συγκεκριμένων δαπανών, ενώ […] εναπόκειται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του [ΚΥΑΔΑ] να τηρήσει τις δεσμεύσεις και τους όρους της σύμβασης υλοποίησης του έργου στο πλαίσιο της τήρησης των αρχών του ανταγωνισμού και των καλών οικονομικών πρακτικών».
Ανάληψη… ρίσκου
Με τις επόμενες ενέργειές του, το ΚΥΑΔΑ ανέλαβε τον κίνδυνο να κινηθεί εκτός της νόμιμης διαδικασίας.
Αντί να ακολουθήσει τον προβλεπόμενο δρόμο της αντίκρουσης του εντάλματος και της εκ νέου αποστολής του στην επίτροπο, διαδικασία που μπορεί να φτάσει μέχρι τη σύγκληση της ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η πρόεδρος του ΚΥΑΔΑ διέταξε τον ταμία να εκταμιεύσει το ένταλμα, αναλαμβάνοντας στην ουσία την πολιτική ευθύνη για ενέργεια αμφισβητούμενης νομιμότητας.
Είχε προηγηθεί σχετικό αίτημα του δημάρχου Αθηναίων Γιώργου Καμίνη προς την πρόεδρο και νέα γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του δήμου.
Αυτή τη φορά, η Νομική Υπηρεσία αναγνώριζε ότι «δεν θα έπρεπε να είχε ενταχθεί το ποσόν αυτό στον προϋπολογισμό του ΚΥΑΔΑ εξ υπαρχής», πρότεινε να ανακληθεί η διοικητική πράξη με αναμόρφωση του προϋπολογισμού του 2014 αναδρομικά «με την πρώτη ευκαιρία εντός του έτους 2015» και έκρινε επιβεβλημένη την άμεση εκταμίευση του ποσού, χωρίς ένταλμα.
Αν και παρουσιάστηκε η ευκαιρία της αναμόρφωσης του προϋπολογισμού, αυτή δεν αφορούσε τη χρηματοδότηση του ΕΟΧ, η οποία παρέμεινε στον προϋπολογισμό του ιδρύματος.
Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά, καθώς στον ιδρυτικό νόμο του ΚΥΑΔΑ αναφέρονται -μεταξύ των άλλων πόρων του ιδρύματος- οι «κάθε είδους εισφορές, επιχορηγήσεις, δωρεές […]», που προφανώς εντάσσονται στον προϋπολογισμό του και ακολουθούν τις διαδικασίες του Δημόσιου Λογιστικού.
Παρ’ όλα αυτά, χωρίς να ενημερωθεί εγγράφως -ως όφειλε- η επίτροπος, συνεχίστηκαν οι εντολές εκταμίευσης των αθεώρητων ενταλμάτων εκ μέρους της προέδρου του ΚΥΑΔΑ προς τον ταμία και τον διευθυντή του. Η πιο πρόσφατη εντολή της προέδρου δόθηκε στις 13 Οκτωβρίου προς τον εκκαθαριστή των δαπανών του κέντρου, ο οποίος αμφισβήτησε «τη νομιμότητα της δαπάνης που αφορά το τιμολόγιο […] μηδενικής αξίας, με το οποίο το ΚΥΑΔΑ καλείται να πληρώσει 230.160 ευρώ, διότι από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το ανωτέρω τιμολόγιο δεν προκύπτει ότι έχουν πραγματοποιηθεί οι συγκεκριμένες δαπάνες».
«Οι χορηγίες δεν εμπίπτουν στις προμήθειες»!
«Ο ισχυρισμός ότι έχουν κριθεί μη νόμιμα τα εντάλματα είναι τελείως ανυπόστατος», υποστηρίζουν στην «Εφ.Συν.» στελέχη του δήμου.
Ακόμα και σήμερα, λοιπόν, πηγές του δήμου εξακολουθούν να ερμηνεύουν κατά το δοκούν τις αποφάσεις της επιτρόπου, επικαλούμενες το Ελεγκτικό Συνέδριο, χωρίς ωστόσο να έχουν ακολουθήσει τη νόμιμη διαδικασία προσφυγής στην Ολομέλειά του
Το ζήτημα συζητήθηκε στο δημοτικό συμβούλιο στις 5 Φεβρουαρίου 2015, με πρωτοβουλία της παράταξης Ανοιχτή Πόλη.
Ο γενικός γραμματέας του δήμου ισχυρίστηκε ότι «η διαχείριση των κουπονιών δεν αποτελεί διαδικασία που εμπίπτει στην έννοια των διατάξεων του Δημοσίου περί προμηθειών» και επικαλέστηκε τη «σύμφωνη γνώμη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία υπάρχει εγγράφως και μπορεί να σας δοθεί από το ΚΥΑΔΑ, ότι η Επίτροπος δεν αρνήθηκε να υπογράψει, απλώς διαπίστωσε ότι δεν έχει λόγο ύπαρξης η υπογραφή της σ’ αυτή τη διαδικασία που είναι απολύτως νόμιμη και δεν δημιουργεί κανένα οικονομικό βάρος στον δήμο, ακριβώς γιατί πρόκειται για χορηγία».
Εκτός του ότι ο ισχυρισμός φαίνεται να διαστρέφει την απόφαση της επιτρόπου, όπως παρατέθηκε αυτή νωρίτερα, η μόνη έγγραφη αναφορά στο Ελεγκτικό Συνέδριο περιλαμβάνεται σε ενημερωτικό σημείωμα που μοίρασαν στο δημοτικό συμβούλιο κύκλοι της δημοτικής αρχής.
Σ’ αυτό περιλαμβανόταν η αποκάλυψη άλλης μιας περίεργης ενέργειας: το θέμα συζητήθηκε -ισχυρίστηκαν- «σε άτυπη συνάντηση του Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τον Δήμαρχο και τη Διευθύντρια του γραφείου του, παρουσία της Επιτρόπου».
Τέτοια όμως συνάντηση εγείρει επιπλέον ερωτήματα και εκθέτει το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο δεν έχει γνωμοδοτικό ρόλο ούτε μπορεί να ερμηνεύει προφορικά αποφάσεις των επιτρόπων του.
Ωστόσο, ακόμα και σήμερα, πηγές του δήμου εξακολουθούν να ερμηνεύουν κατά το δοκούν τις αποφάσεις της επιτρόπου, επικαλούμενες το Ελεγκτικό Συνέδριο, χωρίς ωστόσο να έχουν ακολουθήσει τη νόμιμη διαδικασία προσφυγής στην Ολομέλειά του.
«Η χρηματοδότηση γίνεται σε ποσοστό 100% από τους εταίρους, δεν επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός του Δήμου Αθηναίων και οι διαδικασίες δεν εμπίπτουν στο Δημόσιο Λογιστικό. Ο ισχυρισμός ότι έχουν κριθεί μη νόμιμα τα εντάλματα είναι τελείως ανυπόστατος. Σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο, η πληρωμή κουπονιών δεν χρειάζεται να περάσει από τη διαδικασία ενταλματοποίησης. Αυτό αντανακλάται και στην απάντηση που έδωσε η επίτροπος, όταν το πρώτο ένταλμα για τα κουπόνια πήγε προς θεώρηση. Δεν υπάρχει κανένα έγγραφο -εσωτερικό ή μη- που να επισημαίνει κάποια διάταξη που να παραβιάζεται με τη διαδικασία αυτή», απαντούν στην «Εφ.Συν.» στελέχη του δήμου.
Είναι προφανές πως, όταν εμφανίζονται τόσο διαφορετικές ερμηνείες μιας πραγματικότητας που αφορά τη διαχείριση σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ, τότε τον τελικό λόγο δεν μπορεί να τον έχουν… άτυπες συναντήσεις, αλλά τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, με τις διαδικασίες που ορίζει ο νόμος.
Πηγή: «Εφημερίδα των Συντακτών» – Δημήτρης Αγγελίδης
http://www.aftodioikisi.gr/dimoi/perierga-pragmata-se-programma-tou-kiada-gia-tin-sitisi-aporon-ti-simvainei-me-tin-etaireia-mesazonta-ti-apanta-o-d-athinaion
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου