Μια πρώτη απάντηση σε έναν έντιμο αγωνιστή που εκτιμώ...Διότι (και δίχως τα "προσωπικά"... πολιτικοσυνδικαλιστικά): {Μια μικρή και αποσπασματική απάντηση σε όσους συνδιαμόρφωσαν τον ΕΣΔΑ (περήφανη ΠΡΩΣΥΝΑΤ), ο οποίος ιδιωτικοποιεί την Διαχείριση των Απορριμμάτων, ανοίγει τον δρόμο σε νέες ΣΔΙΤ (γειά σας κύριε Σταθάκη) και νομιμοποιεί τις τρεις χωροθετήσεις στην Αττική (Γραμματικού, Κερατέας και Φυλής). Γιατί το συνδικαλιστικό κίνημα στους ΟΤΑ, οι "συλλογικότητες" και η αριστερά δεν κάνουν την αυτοκριτική τους, αλλά συνεχίζουν να τρώνε το παραμύθι των προβοκατόρων του ΣΥΡΙΖΑ στις τάξεις τους}; ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ «ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ»

		Αθήνα 12 Ιουνίου  2015
Ομάδα Εργασίας τεχνικών υπαλλήλων του ΕΔΣΝΑ			Α.Π.:4995
με αντικείμενο την πρόταση αναθεώρησης του		Προς :
ΠΕΣΔΑ Αττικής.		Την Πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ, κ. Ρένα Δούρου
		Την Αντιπρόεδρο της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ , κ. Αφροδίτη Μπιζά
		Το Γενικό Γραμματέα του ΕΔΣΝΑ, κ. Γιάννη Δρίβα
		Το μέλος της Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ, κ. Σταύρο Ιατρού
		Το ΔΣ του Σωματείου Υπαλλήλων ΕΔΣΝΑ Ε.Ε. της ΠΟΕ - ΟΤΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ  
«ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ»

Οι παρακάτω υπογράφοντες τεχνικοί υπάλληλοι του ΕΔΣΝΑ  διαβάσαμε το ανηρτημένο πρόσφατα στην ιστοσελίδα του ΥΠΑΠΕΝ σχέδιο κειμένου με τίτλο «ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ» και  ( διαθέτοντας λιγοστό χρόνο καθότι  το Noέμβριο 2014 είχε αναρτηθεί στις ιστοσελίδες του ΥΠΕΚΑ το «9ο Παραδοτέο –πρόταση Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων» με σαφείς παραπομπές στο σύνολο των προηγηθέντωνπαραδοτέων, ενώ το υπό διαβούλευση αναρτήθηκε μόλις στα τέλη Μαΐου 2015, περιέχει σημαντικές αλλαγές , δεν φέρει υπογραφές συντακτών και δεν δηλώνει στο κείμενό του συγκεκριμένη σύνδεση με τα εν λόγω κείμενα) επισημαίνουμε σχετικά τα εξής:

1. Ένα σχέδιο διαχείρισης που ανατρέπει τον ως τώρα  τρόπο διαχείρισης πρέπει να προβλέπει διαδικασία σταδιακής μετάβασης  ώστε η ανατροπή να γίνει σχεδιασμένα και αποτελεσματικά και  η χώρα να ανταποκριθεί στις πραγματικές ανάγκες  της κοινωνίας αλλά και στις  υποχρεώσεις.
2. Οι αποσπασματικές   παρεμβάσεις στο αρχικό κείμενο του νέου ΕΣΔΑ οδηγούν σε αντιφάσεις που προκαλούν σύγχυση & θέτουν ζητήματα αξιοπιστίας για τον ΕΣΔΑ και την επακόλουθη αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ. Ενδεικτικά αναφέρονται :

• Όσον αφορά στο ελάχιστο ποσοστό χωριστής συλλογής : στο κεφ 1, σελ. 7 ορίζεται σε 60% του συνολικού ενώ στο κεφ 3, παρ. 3.2.2., σελ. 34 & παρ. 3.4.1., σελ. 49 ορίζεται σε 65%.
• Η αναφορά ότι ο ελάχιστος στόχος ανάκτησης με χωριστή συλλογή  για τα βιοαπόβλητα 40% & για τα ΑΥ 65% που αναφέρεται ότι "είναι σε συμφωνία με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας" είναι  ανακριβής καθώς στον ν. 4042/2012 είναι 10% & 50% αντίστοιχα.

• Η αναφορά (σελ. 97) στο συνολικό κόστος  (επανεξέταση του  ποσού 1,7 δις. ευρώ  της προηγούμενης μελέτης ΕΣΔΑ) για την υλοποίηση των απαιτούμενων δράσεων είναι ασαφής και αδιέξοδη , καθώς ΕΣΔΑ χωρίς οικονομική γενική αποτίμηση του συνόλου ελέγχεται   προφανώς ως τουλάχιστον ελλιπές .
• Oι πίνακες δράσης (σελ. 76-88) δεν δίδουν πληροφορίες για τους Φορείς Υλοποίησης και το χρόνο υλοποίησης.
• Η προσέγγιση δημιουργίας ΣΣΕΔ από Δήμους παρερμηνεύει και  αντίκειται στην «διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού» ( Οδηγία 19/2012) και ανοίγει τον επικίνδυνο δρόμο μετάθεσης της ευθύνης του παραγωγού στον πολίτη, με επακόλουθο την οικονομική του επιβάρυνση.

3. Για τη σύνδεση των ΠΕΣΔΑ με τα Τοπικά Δημοτικά Σχέδια Αποκεντρωμένης Διαχείρισης των Αποβλήτων και το έλλειμμα χρόνου.

Σύμφωνα με το κείμενο, η αναθεώρηση του Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων ολοκληρώνεται εντός 3μηνου (μέχρι 15-9-2015) όμως η σύνταξη των Τοπικών Δημοτικών Σχεδίων εντός 5μήνου και η προθεσμία συγκέντρωσης των στοιχείων για την παραγωγή των βιομηχανικών αποβλήτων είναι η 31-12-2015. Ακόμη,  στο παράρτημα (σελ. 113) προβλέπεται να περιληφθούν στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ οι αναγκαίοι ΧΥΤ που αναφέρονται στα Τοπικά Σχέδια . Η χρονική ανακολουθία (η ομάδα μας συντάσσει σχέδιο κειμένου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης για την Αττική με απουσία Τοπικών Σχεδίων) συνεπάγεται, τουλάχιστον για την Αττική, ανακρίβειες ή υποθέσεις εργασίας και σενάρια όσον αφορά τις υποδομές στην Αττική αλλά και τους στόχους εκτροπής ρευμάτων αποβλήτων από την ταφή. Δηλαδή ενώ σε ολόκληρο το κείμενο εισάγεται με αδικαιολόγητη , όπως θα υποστηρίξουμε στη συνέχεια, έμφαση και υπερβολική αισιοδοξία στην Τοπική, Ολοκληρωμένη και Αποκεντρωμένη Διαχείριση Αποβλήτων σε επίπεδο Δήμου οι τρέχουσες αναγκαίες Αναθεωρήσεις των ΠΕΣΔΑ , τουλάχιστον στην Αττική, δεν «αναμένουν» τις αποφάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων για έγκριση των Τοπικών Δημοτικών Σχεδίων αλλά συντάσσονται ερήμην αυτών των σχεδίων, στην πράξη.

4. Για την επάρκεια υποδομών σε ΧΥΤ και ΧΥΤΥ των ΑΣΑ. Τουλάχιστον για την Αττική, το κείμενο δεν υποδεικνύει την άμεση ανάγκη εξεύρεσης νέων θέσεων- οικοπέδων για την κατασκευή υποδομών -  ΧΥΤ , άρα , λανθασμένα, θεωρεί ότι δεν υφίσταται πρόβλημα. Για την Αττική υφίσταται οξύτατο πρόβλημα καθώς εξαντλείται τάχιστα η ωφέλιμη χωρητικότητα του μοναδικού αδειοδοτημένου ΧΥΤΑ Φυλής και κάθε εναλλακτική λύση απαιτεί χρονικό ορίζονται άνω της διετίας. Τίθεται , ευρύτερα, για όλες τις προβλεπόμενες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων το ερώτημα: μπορούν να ωριμάσουν & να κατασκευαστούν έγκαιρα και να χρηματοδοτηθούν οι απαιτούμενες υποδομές που απαιτούνται για την υλοποίηση των στόχων;

Επιπλέον προβλέπεται :

• . Η  κατασκευή ιδιωτικών ΧΥΤ  για τη διάθεση των μη επικινδύνων βιομηχανικών αποβλήτων  (ΒΑ) από   παραγωγούς 10.000 τον ετησίως.
• η Η υποχρεωτική δημιουργία   ΧΥΤ εντός των ΒΙΟΠΑ -ΒΙΠΕ με ευθύνη της διοίκησης και διαχείρισης αυτών από την  ΕΤΒΑ .
• όπου δεν είναι δυνατή η συνεγκαταστασησυνεγκατάσταση/συνδιάθεση  σε ΧΥΤ  των ΑΣΑ (πχ λογω λόγω κορεσμού) η εξεύρεση ΧΥΤ για τα μη επικινδυνα ΒΑ  κατά προτεραιότητα  σε εγγύτητα με υφιστάμενα γήπεδα ΧΥΤ , σε εξοφλημένα ορυχεία και σε παρεμφερούς λειτουργίας χώρους .

Για την Περιφέρεια Αττικής, με τα δεδομένα γνωστά σε όλους, φωτογραφίζουν την διατήρηση της ευρύτερης περιοχής του Θριασίου -  μέρος της οποίας είναι η ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής,   ως τον εσαεί υποδοχέα  για την διαχείριση των βιομηχανικών αποβλήτων και χωρίς καμία αρμοδιότητα επ΄ αυτού είτε του ΦοΔΣΑ είτε της Περιφέρειας. 

Έχουμε ένα Εθνικό Σχέδιο που δεν ασχολείται με τα  κοινωνικά, οικονομικά  και περιβαλλοντικά δεδομένα της υφιστάμενης επί δεκαετίες  υπερσυγκέντρωσης δραστηριοτήτων,  στην ευρύτερη περιοχή του Θριασίου -  ΟΕΔΑ Δυτ. Αττικής. Δεν αναγνωρίζει ότι έχουμε υπερβεί τα όρια,  ενώ θα όφειλε να θέτει την περιοχή  σε καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας, απαγόρευσης εγκατάστασης νέων δραστηριοτήτων  διαχείρισης αποβλήτων , ακόμη και σταδιακής απομάκρυνσης.  Δεν αγνοούμε ότι το ΕΣΔΑ αναφέρεται σε όλη τη χώρα. Πλην όμως το μέγεθος της Περιφέρειας Αττικής και η σημαντική υποβάθμιση των αναφερόμενων περιοχών θα δικαιολογούσαν μια σχετική επισήμανση του Εθνικού Σχεδίου.

5. Για τις αρμοδιότητες των ΦοΔΣΑ . Σε όλο το κείμενο, ενώ αναγνωρίζεται σε όλους τους τόνους η νέα υπόσταση και ο αποφασιστικός ρόλος των Τοπικών Σχεδίων  Αποκεντρωμένης Διαχείρισης των Αποβλήτων άρα και η αρμοδιότητα των Δήμων  η οποία φθάνει δυνητικά και στην κατασκευή και λειτουργία τοπικών ΧΥΤ, δεν αναγνωρίζεται ο καθοριστικός ρόλος των ΦοΔΣΑ , δεν αναγνωρίζεται δηλαδή ο υπερτοπικός χαρακτήρας της διαχείρισης των αποβλήτων ο οποίος κατά την άποψή μας , ιδιαίτερα στα σημαντικά πολεοδομικά συγκροτήματα, όπως η Αττική, κρίνεται απαραίτητος και υπερισχύει του τοπικού χαρακτήρα. Όταν η αλήθεια αυτή δεν διατρέχει ως όφειλε το Εθνικό Σχέδιο , το αντίθετο, όταν αγνοείται επιδεικτικά στις 115 σελίδες του, οδηγεί σε ανησυχίες όσον αφορά και την επιστημονική υπόσταση του Σχεδίου ,τους φιλόδοξους τεθέντες στόχους , χωρίς τεκμηρίωση., όσον αφορά τελικά στην υλοποίηση των νομικών δεσμεύσεων που προαναφέρθηκαν.  Σύμφωνα με τις θέσεις του ΕΣΔΑ προκύπτει ίσως η στόχευση σε μια πανσπερμία Ανώνυμων Εταιρειών με μετόχους δήμους της περιφέρειας και αστικούς δήμους οι οποίοι – μάλιστα μέσω  ΚΟΙΝΣΕΠ, οι οποίες από πολλούς αμφισβητούνται ως προς τα εργασιακά δικαιώματα των απασχολούμενων - «θα συνεργάζονται» τοπικά με τους δήμους της Περιφέρειας χωρίς συντονισμό σε επίπεδο Περιφέρειας και θα διαθέτουν τα τελικώς απορρίμματά τους σε ΧΥΤ της περιφέρειας ως «δικαιούχοι μέτοχοι». Η γνώμη μας είναι ότι  όλο αυτό που αποκαλείται «αποκεντρωμένη και ολοκληρωμένη διαχείριση» θα οδηγήσει σε καταστροφικές αποφάσεις για το περιβάλλον και για τα ήδη πολύ άσχημα οικονομικά των δημοτών που πληρώνουν τελικά την όποια επιλογή.

Υποστηρίζουμε τον αναντικατάστατο και αποφασιστικό ρόλο των ΦοΔΣΑ στη διαχείριση των αποβλήτων , στο σχεδιασμό και τη δημόσια λειτουργία των υπερτοπικών εγκαταστάσεων. Φρονούμε ότι τα Δημοτικά Τοπικά Σχέδια θα αποτελέσουν , όπου γίνει δυνατό να αποφασιστούν από τα Δημοτικά Συμβούλια και να υλοποιηθούν, το πρώτο σημαντικό βήμα των ΠΕΣΔΑ, το οποίο – στο βαθμό που είναι συμβατό με τις νομικές δεσμεύσεις πρέπει κατά κανόνα να υιοθετείται από τον ΦοΔΣΑ-  αλλά οι προβλέψεις των Τοπικών Σχεδίων δεν μπορεί να υποκαταστήσουν το ΦοΔΣΑ στην γενική επίλυση των σχετικών προβλημάτων.

Προτείνουμε  να ενταχθούν στο Σχέδιο ορισμοί οι οποίοι να δηλώνουν ότι οι ΦΟΔΣΑ ΦοΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων – σύνδεσμοι των δήμων κάθε περιφέρειας) πρέπει να έχουν σε αποκλειστική δική τους ευθύνη τον σχεδιασμό, χωροθέτηση και υλοποίηση του περιφερειακού σχεδιασμού (ΠΕΣΔΑ) για τα απόβλητα ανά νομό και σε ολόκληρη την περιφέρεια.

6. Η ανωτέρω ιδέα της «τοπικοποίησης»  (Τοπικά Σχέδια Αποκεντρωμένης Ολοκληρωμένης διαχείρισης κλπ) αναγνώρισε το πρόβλημά αλλά δίνει λάθος λύσεις. Το πρόβλημα είναι ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς για να πάρουν τις αποφάσεις για το κοινό καλό. Όμως η «τοπικοποίηση» ενθαρρύνει τον ΝΙΜΒΥσμό & οδηγεί στην αποδυνάμωση ης διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Τα υπερτοπικά προβλήματα δεν λύνονται τοπικά.

Η "ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων" σε επίπεδο δήμου αναγορεύεται μονοδιάστατα & καθολικά ως η κυρίαρχη αντίληψη του νέου ΕΣΔΑ. Αδιαμφισβήτητα ο σχεδιασμός & η υλοποίηση δράσεων πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης & ανακύκλωσης σε τοπικό επίπεδο αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στην εργαλειοθήκη  για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα της στην ιδιαίτερη περίπτωση της μητροπολιτικής περιφέρειας Αττικής. Στην μητροπολιτική περιφέρεια Αττικής οι δήμοι είναι το αποτέλεσμα ιστορικών & διοικητικών διαιρέσεων ή μεταρρυθμίσεων ως ο ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ.  Η αλλαγή του μοντέλου σε επίπεδο δήμων φαίνεται να είναι αναποτελεσματικό, αντιοικονομικό & μοντέλο κατασπατάλησης πόρων & εξοπλισμού  το οποίο  ίσως  διασπείρει το πρόβλημα παντού. Αντίθετα η "ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων" σε επίπεδο περιφέρειας ή σε επίπεδο υποδιαίρεσής της έχει περισσότερα οφέλη λόγω οικονομίας κλίμακας.

Η ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων" σε επίπεδο δήμου είναι δυνατότητα & όχι υποχρέωση των δήμων. Στην περιφέρεια Αττικής οι δήμοι που έχουν τις τεχνικές, χωροταξικές, οργανωτικές, οικονομικές προϋποθέσεις για να προχωρήσουν σε ολοκληρωμένη αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων εντός των ορίων τους είναι ελάχιστοι. Οι υπόλοιποι δήμοι θα διαχειριστούν τα απορρίμματά τους σε επίπεδο περιφέρειας.

7. Για την πρόταση της Αποκεντρωμένης Διαχείρισης με τα Δημοτικά Σχέδια Διαχείρισης ως παρουσιάζεται στο κείμενο. Στο Σχέδιο δεν προσδιορίζεται αν είναι αυστηρά γεωγραφική η έννοια της αποκεντρωμένης  Δημοτικής Διαχείρισης. Εδώ πρόκειται για νεολογισμό που εγκυμονεί κινδύνους. Η καθιερωμένη έννοια της αποκέντρωσης είναι πολιτική και θεσμική. Πολιτική ως ανεξάρτητη από την Κεντρική Κυβέρνηση και τους πολιτικούς μηχανισμούς ελέγχου της Κεντρικής Εξουσίας, Θεσμική ως εγγύτερη στους ΟΤΑ Α ή και Β Βαθμού άρα πιο «κοντά» στους δημότες και στην επιθυμητή «άμεση δημοκρατία». Φρονούμε ότι η διαδημοτική διαχείριση μέσω  των ΦοΔΣΑ είναι αποκεντρωμένη  , μη κυβερνητική, διαχείριση. Ποιος ο λόγος που ιστορικά συγκροτήθηκαν οι ΦοΔΣΑ; Ακριβώς γιατί οι μεμονωμένοι δήμοι , ιδίως στα μεγάλα συγκροτήματα αδυνατούσαν να επιλύσουν τα προβλήματα της διαχείρισης των αποβλήτων σε τοπικό και μόνο επίπεδο. Μήπως με τον όρο «αποκεντρωμένη» ξεφεύγουμε από τα γεωγραφικά διοικητικά όρια του κάθε δήμου και εννοούμε κάτι άλλο που δεν δηλώνεται; Μήπως  εννοούμε ΑΕ διαχείρισης με μετόχους αστικούς δήμους και περιαστικούς όπου οι εγκαταστάσεις θα οικοδομούνται στα οικόπεδα των δεύτερων και οι πρώτοι απλώς θα  συμμετέχουν στη Διοίκηση της Εταιρείας;; Αν εννοούμε το δεύτερο απλώς παίζουμε επικίνδυνα με τις λέξεις .  Αυτό δεν είναι κεντρικό σχέδιο. Η  θολή αυτή κατεύθυνση οδηγεί στον Κατακερματισμό  στην  αλληλοκάλυψη των σχεδίων, στην απουσία κεντρικών υπολογισμών της τροφοδοσίας των υπερτοπικών μονάδων (αίφνης η προβλεπόμενη τροφοδοσία μιας κεντρικής μονάδας κομποστοποίησης θα διακόπτεται από ένα νέο και μεταγενέστερο σχέδιο που θα προβλέπει και μικρότερες τοπικές ομοειδείς μονάδες) . Υποστηρίζουμε ότι οι διατυπώσεις για τα Τοπικά Σχέδια πρέπει να είναι αυστηρά και επιστημονικά και γεωγραφικά προσδιορισμένες χωρίς να αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας.  Όσον αφορά το Περιφερειακό Σχέδιο υποστηρίζουμε ότι οι μονάδες επεξεργασίας που θα προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ πρέπει να παρέχουν την οργανωμένη ευελιξία παρέχοντας τη δυνατότητα να λειτουργούν κανονικά σε όλες της δυνατές κατανομές «σύμμεικτα απορρίμματα- προδιαλεγμένα οργανικά» και πέραν του 2020. Ως προς τη δυναμικότητά τους προτείνεται να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα μικρών- μεσαίων και μεγάλων εγκαταστάσεων που δρουν συμπληρωματικά και κατανέμονται γεωγραφικά με στόχο την ισομερή κατανομή, τη μεγιστοποίηση του περιβαλλοντικού οφέλους και επίτευξη οικονομίας κλίμακας.
8. Λειτουργία των Μονάδων Διαχείρισης. Στο σχέδιο του ΕΣΔΑ υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων. Ενώ προβλέπεται από το Ν.4042/12 ο ΦΟΔΣΑ στον ΕΣΔΑ, αναφέρεται (σελ.96) ότι «οι Δήμοι διατηρούν (;) την πλήρη αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και αυτό της τελικής διάθεσης» και στη συνέχεια εξειδικεύεται στη δυνατότητα αποδοχής για συλλογή και μεταφορά μη επικίνδυνων αποβλήτων μη αστικού τύπου, και τη δημιουργία ΣΕΔ.

Στο ίδιο κεφάλαιο (3.9. Καταμερισμός αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων) στην παράγραφο που αφορά στους ΦΟΔΣΑ αναφέρεται στις υποχρεώσεις του ΦΟΔΣΑ η «εκπόνηση και υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ καθώς και των μελετών σχεδιασμού, υλοποίησης και λειτουργίας έργων διαχείρισης μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων που καθορίζονται στο ΠΕΣΔΑ».  

Εάν στα παραπάνω προστεθεί και η δυνατότητα που δίνεται στους φορείς διαχείρισης αποβλήτων να  λειτουργούν εγκαταστάσεις ανάκτησης ή/και διάθεσης αποβλήτων,  διαφαίνεται μια σημαντική υποβάθμιση των ΦΟΔΣΑ και μια στροφή προς την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης μέσω του μοντέλου συνεργασίας δήμων με ιδιωτικές εταιρίες διαχείρισης αποβλήτων.

Η λειτουργία των μονάδων διαχείρισης   αποβλήτων είναι ένα κομβικό σημείο στο οποίο   πρέπει να   επικεντρωθεί ο ΕΣΔΑ, προκειμένου να αποφευχθεί η κατασκευή μονάδων που δεν   θα μπορέσουν να λειτουργήσουν. Σημαντική παράμετρος που θα πρέπει να εξετάζεται είναι η οικονομική βιωσιμότητα μιας μονάδας διαχείρισης αποβλήτων, αφού εκτός από το κατασκευαστικό κόστος σημαντικό είναι και το κόστος λειτουργίας.  Εκτός από τη συντήρηση του μηχανολογικού εξοπλισμού και τα πάγια έξοδα λειτουργίας θα πρέπει να συνυπολογισθούν και έξοδα που προκύπτουν από:

• Η λειτουργία μιας μονάδας διαχείρισης απορριμμάτων διέπεται από περιβαλλοντικούς όρους που θα πρέπει να τηρούνται ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, και  κατ΄ επέκταση η δημόσια υγεία. Επιβάλλεται επομένως η διεξαγωγή περιβαλλοντικών μετρήσεων, η υιοθέτηση αντιρρυπαντικών τεχνολογιών (π.χ. διατάξεις αποκονίωσης, απόσμησης) κ.α.
• Τα προϊόντα των μονάδων επεξεργασίας θα πρέπει να ικανοποιούν συγκεκριμένες προδιαγραφές ώστε να είναι δυνατός ο αποχαρακτηρισμός τους από απόβλητα σε δευτερογενή υλικά, και να μπορούν να αποτελέσουν οικονομικό πόρο για την αυτοδιοίκηση. Ο έλεγχος αυτών των προδιαγραφών απαιτεί εργαστηριακές μετρήσεις βάσει συγκεκριμένων προτύπων και επομένως κατάλληλο εξοπλισμό και εξειδικευμένο προσωπικό.

Μπορούν οι Δήμοι οικονομικά να ανταπεξέλθουν στη λειτουργία των μονάδων; Πώς θεωρείται δεδομένη στο σχεδιασμό η πώληση των δευτερογενών υλικών;

Η μέχρι τώρα εμπειρία του ΕΔΣΝΑ δυστυχώς υποδεικνύει  ότι η διάθεση των προϊόντων του ΕΜΑ αλλά και του έντυπου χαρτιού από το Πρόγραμμα ΔσΠ δεν είναι απλή υπόθεση.   Aπαιτείται  συνεχής παρακολούθηση των συστημάτων διαχείρισης από φορέα που θα έχει την τεχνογνωσία και την υποδομή να ελέγχει την τήρηση των προδιαγραφών των δευτερογενών υλικών εάν θέλουμε να μιλάμε για οικονομικούς πόρους  από την ανακύκλωση, ειδάλλως θα οδηγηθούμε σε «προσωρινές» αποθηκεύσεις υλικών.  

Η έννοια της οικονομίας κλίμακας στο σχεδιασμό και τη λειτουργία των έργων μικρή ανάλυση γνωρίζει στο υπό διαβούλευση σχέδιο. Ως τεχνικοί , απλώς υποστηρίζουμε ότι πχ μια κεντρική μονάδα αερόβιας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων σε κοινά αποδεκτό από τους ΟΤΑ χώρο δυναμικότητας  έστω 400 τον ανά ημέρα με  προσωπικό τυπικής εξαρτημένης σχέσης εργασίας είναι συνολικά πιο οικονομική για τους δημότες  από 8 «τοπικές μονάδες των 50 τόνων ανά ημέρα» (συνυπολογίζονται και το όποια οφέλη από τις μειωμένες μεταφορές) οι οποίες επίσης  θα απασχολούν  υπάλληλους ίδιας σχέσης εργασίας.

9. Πρόγραμμα Εκτροπής ΒΑΑ (ΚΕΦ.3.3.3 σελ.43)

Καταρχήν ως στόχος το 40% χωριστής συλλογής των παραγόμενων βιοαποβλήτων κρίνεται  ιδιαίτερα υψηλός, δεδομένου ότι σήμερα δεν έχει αναπτυχθεί ουσιαστικά κανένα δίκτυο συλλογής, και είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο σε μια πενταετία να επιτευχθεί αυτό το ποσοστό. Επιπλέον δεν θα πρέπει να αναμένεται ότι το ποσοστό αυτό θα αντιστοιχεί και σε ανάκτηση του οργανικού υλικού.  Η εμπειρία του ΕΔΣΝΑ από Προγράμματα Διαλογής στην Πηγή (LIFE+ Athens Biowaste, Πρόγραμμα Ανακύκλωσης Χαρτιού ΕΔΣΝΑ) δείχνει ότι το υλικό που αναμένεται να συλλεχθεί θα περιέχει προσμίξεις σε ποσοστό που διαφοροποιείται ανάλογα με το σύστημα συλλογής που θα υιοθετήσει ο κάθε Δήμος,  υλικό που θα πρέπει να διατίθεται σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας υπολειπόμενων σύμμεικτων ώστε να μην καταλήγει σε ταφή.  Το υλικό αυτό πώς θα το διαχειρίζονται οι μονάδες μικρής κλίμακας, πού θα αποθηκεύεται προς τελική διάθεση και μέχρι να κατασκευασθούν οι κατάλληλες υποδομές επεξεργασίας θα καταλήγουν σε ΧΥΤ; Μήπως αυτές οι μικρής κλίμακας μονάδες τελικά  δημιουργούν περισσότερα προβλήματα στους Δήμους;

Επιπλέον το μέγιστο όριο επεξεργασίας σύμμεικτων τίθεται σε 30% των παραγόμενων ΑΣΑ για το 2020, το οποίο λαμβάνοντας υπόψη τον κατ ελάχιστο 50% στόχο ανακύκλωσης και ανάκτησης βιοαποβλήτων (Πίνακας Παραγράφου 3.4.1) οδηγεί σε ταφή  το 20% των παραγόμενων ΑΣΑ χωρίς επεξεργασία, γεγονός που θα επιφέρει την επιπλέον χρέωση στους Δήμους του τέλους ταφής ανεπεξέργαστων ΑΣΑ και η οποία θα ανέλθει έως τα 20€/tn έως το 2021. Θα πρέπει λοιπόν να επανεξεταστούν τα σημεία αυτά.

10. Διάθεση προϊόντων ανακύκλωσης – κομπόστ.

Το ΕΣΔΑ Θα πρέπει να αναφέρει χωρίς περιφράσεις η ασάφειες τη σημερινή εικόνα ως προς τις αγορές για τα ανακυκλώσιμα, τις δυνατότητες ύπαρξης αγορών για το κομπόστ καλής ποιότητας που επιδιώκει αύριο να παράγεται σε μαζική κλίμακα. Σήμερα η εικόνα είναι απολύτως απογοητευτική.

Τα ανακυκλώσιμα προωθούνται συνήθως σε εξαγωγή και εξαρτώνται από τη διεθνή ζήτηση ενώ η εγχώρια απορρόφησή τους δεν προβλέπεται και δεν είναι παρά μόνο μερικώς εφικτή.

Για το κομπόστ η αγορά είναι πολύ περιορισμένη και η πιθανότητα να διατίθεται σε γεωργικές καλλιέργειες το κομπόστ καλής ποιότητας που θα παράγεται από προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα αρκετά περιορισμένη. Αν το ΕΣΔΑ δεν περιγράφει την αρνητική σημερινή εικόνα και αρκείται μόνο στη διαπίστωση ότι είναι ανορθολογική η σημερινή εικόνα  διαχείρισης , τότε απέχουμε πολύ από την ορθολογική χάραξη πολιτικών και στρατηγικής.

11. Για την πρόταση της Αποκεντρωμένης Διαχείρισης με τα Δημοτικά Σχέδια Διαχείρισης ως παρουσιάζεται στο κείμενο. Στο Σχέδιο δεν προσδιορίζεται αν είναι αυστηρά γεωγραφική η έννοια της αποκεντρωμένης  Δημοτικής Διαχείρισης. Εδώ πρόκειται για νεολογισμό που εγκυμονεί κινδύνους. Η καθιερωμένη έννοια της αποκέντρωσης είναι πολιτική και θεσμική. Πολιτική ως ανεξάρτητη από την Κεντρική Κυβέρνηση και τους πολιτικούς μηχανισμούς ελέγχου της Κεντρικής Εξουσίας, Θεσμική ως εγγύτερη στους ΟΤΑ Α ή και Β Βαθμού άρα πιο «κοντά» στους δημότες και στην επιθυμητή «άμεση δημοκρατία». Φρονούμε ότι η διαδημοτική διαχείριση μέσω  των ΦοΔΣΑ είναι αποκεντρωμένη  , μη κυβερνητική, διαχείριση. Ποιος ο λόγος που ιστορικά συγκροτήθηκαν οι ΦοΔΣΑ; Ακριβώς γιατί οι μεμονωμένοι δήμοι , ιδίως στα μεγάλα συγκροτήματα αδυνατούσαν να επιλύσουν τα προβλήματα της διαχείρισης των αποβλήτων σε τοπικό και μόνο επίπεδο. Μήπως με τον όρο «αποκεντρωμένη» ξεφεύγουμε από τα γεωγραφικά διοικητικά όρια του κάθε δήμου και εννοούμε κάτι άλλο που δεν δηλώνεται; Μήπως  εννοούμε ΑΕ διαχείρισης με μετόχους αστικούς δήμους και περιαστικούς όπου οι εγκαταστάσεις θα οικοδομούνται στα οικόπεδα των δεύτερων και οι πρώτοι απλώς θα  συμμετέχουν στη Διοίκηση της Εταιρείας;; Αν εννοούμε το δεύτερο απλώς παίζουμε επικίνδυνα με τις λέξεις .  Αυτό δεν είναι κεντρικό σχέδιο. Η  θολή αυτή κατεύθυνση οδηγεί στον Κατακερματισμό  στην  αλληλοκάλυψη των σχεδίων, στην απουσία κεντρικών υπολογισμών της τροφοδοσίας των υπερτοπικών μονάδων (αίφνης η προβλεπόμενη τροφοδοσία μιας κεντρικής μονάδας κομποστοποίησης θα διακόπτεται από ένα νέο και μεταγενέστερο σχέδιο που θα προβλέπει και μικρότερες τοπικές ομοειδείς μονάδες) . Υποστηρίζουμε ότι οι διατυπώσεις για τα Τοπικά Σχέδια πρέπει να είναι αυστηρά και επιστημονικά και γεωγραφικά προσδιορισμένες χωρίς να αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας.  Όσον αφορά το Περιφερειακό Σχέδιο υποστηρίζουμε ότι οι μονάδες επεξεργασίας που θα προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ πρέπει να παρέχουν την οργανωμένη ευελιξία παρέχοντας τη δυνατότητα να λειτουργούν κανονικά σε όλες της δυνατές κατανομές «σύμμεικτα απορρίμματα- προδιαλεγμένα οργανικά» και πέραν του 2020. Ως προς τη δυναμικότητά τους προτείνεται να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα μικρών- μεσαίων και μεγάλων εγκαταστάσεων που δρουν συμπληρωματικά και κατανέμονται γεωγραφικά με στόχο την ισομερή κατανομή, τη μεγιστοποίηση του περιβαλλοντικού οφέλους και επίτευξη οικονομίας κλίμακας.
12. Για τις ΚΟΙΝΣΕΠ. Έχουμε επιφυλάξεις για το χαρακτήρα τους, για την εμπλοκή τους στο όλο σχέδιο και προτείνουμε να απαλειφθεί κάθε αναφορά.
13. Για τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων διαχείρισης εντος των οικιστικών ιστών. Τα τελευταία 2 χρόνια η Αττική γνώρισε 2 3 πολύ σημαντικές καταστροφές από ανεξέλεγκτες πυρκαγιές  σε μονάδες μηχανικής διαλογής και ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών  τοποθετημένες και σε λειτουργία μέσα στους οικιστικούς ιστούς της Δυτικής Αττικής με προφανείς κινδύνους για την ασφάλεια & την υγεία των πολιτών & το περιβάλλον. Η δρομολόγηση χωροθέτησης εντός των οικισμών πολλών μικρών μονάδων επεξεργασίας και ανάκτησης αποβλήτων (ας αναλογιστούμε προβλήματα οσμών και τρωκτικών σε μονάδες κομποστοποίησης ιδιαίτερα τη θερμή περίοδο στη χώρα μας, ας αναλογιστούμε «πράσινα σημεία» στις πόλεις μας που θα παραλαμβάνουν και βιοαπόβλητα με ποιο χρόνο προσωρινής παραμονής εκεί άγνωστο) δεν μειώνει τους σχετικούς κινδύνους. Το αντίθετο.

Η ομάδα εργασίας Ακολουθούν 9 υπογραφές http://odofragma-skas.blogspot.gr/2016/04/blog-post_928.html