Ο ΕΔΣΝΑ έχει λόγο ύπαρξης:ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ, με προάσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των υπηρεσιών του και κοινωνικό έλεγχο των δράσεων

Πέμπτη 30 Ιανουαρίου 2020

Περιφέρεια Αττικής -Απορρίματα: Τρεις ΧΥΤΥ έως το 2025 (φωτο)

Tην λειτουργία, εκτός από τη Φυλή, δύο επιπλέον ΧΥΤΥ σε Γραμματικό και Σχιστό με δημιουργία παράλληλα Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων και την αναβάθμιση του ΕΜΑΚ στα Άνω Λιόσια, εξήγγειλε παρουσία των υπουργών Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου και Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδακη, ο Περιφερειάρχης Γιώργος Πατούλης.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Περιφέρειας:

  • Εντός του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του ΕΜΑΚ Λιοσίων.
  • Η πράσινη ΜΕΑ Γραμματικού θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο, με δημοπράτηση ως το τέλος Μαΐου του 2020 και ολοκλήρωση το 2025.
  • Η ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα, δηλαδή η ΜΕΑ της Φυλής, θα εκτελεστεί ως έργο ΣΔΙΤ, με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Η υποβολή του φακέλου θα υποβληθεί στη διυπουργική Επιτροπή το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2025.
  • Αντίστοιχη είναι και η διαδικασία για τη ΜΕΑ Πειραιά στο Σχιστό. Το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ , η υποβολή φακέλου στη διυπουργική θα γίνει εντός του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι εντός του 2025.
Αναφορικά με τη χρηματική ενίσχυση που θα διατεθεί για την υλοποίηση του προγράμματος της Περιφέρειας, αυτή συνοψίζεται ως εξής:
  • Συνεισφορά στην εντατικοποίηση της Διαλογής στην Πηγή με χρηματοδότηση για επιπλέον καφέ κάδους και οχήματα αποκομιδής, γωνιές ανακύκλωσης καθώς και Πράσινα Σημεία με χρηματοδότηση 150 εκ €.
  • Χρηματοδότηση του 50% του κεφαλαίου επένδυσης των μονάδων επεξεργασίας που θα υλοποιηθούν με ΣΔΙΤ, καθώς και του κεφαλαίου των μικρότερων μονάδων, με 250 εκ €.
  • Η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος εκτιμάται σε 500 εκ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες νέες πράσινες θέσεις εργασίας
Παράλληλα ο κ. Πατούλης τόνισε ότι η Περιφέρεια βρίσκεται στη διαδικασία προμήθειας 80 απορριμματοφόρων για βιοαπόβλητα και 10.000 καφέ κάδων, που  θα μοιραστούν στους δήμους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Π. Αττικής:
Γ. Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής: «Σήμερα η Αττική κάνει μια νέα, “πράσινη” αρχή, στη διαχείριση των απορριμμάτων της»
Ισχυρό μήνυμα πως η νέα Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής είναι αποφασισμένη να μην συμβιβαστεί άλλο με την υπάρχουσα κατάσταση και να κάνει μία νέα «πράσινη» αρχή στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων έστειλε ο Περιφερειάρχης Αττικής Γ. Πατούλης.
Προσδιορίζοντας τους άξονες, τις δράσεις και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης του σχεδίου της Περιφέρειας σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Ζάππειο, επισήμανε ότι αποτελεί πρώτη πολιτική προτεραιότητα η υιοθέτηση ενός σύγχρονου, φιλικού στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία συστήματος διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, που θα δίνει έμφαση στην ανακύκλωση.
«Κηρύξαμε το 2020, έτος ανακύκλωσης της Αττικής και στο πλαίσιο αυτό, ξεκινάμε από τη χρονιά αυτή, να εφαρμόζουμε ένα σχέδιο επιθετικής ανακύκλωσης και διαλογής στην πηγή, ώστε να είμαστε σε θέση ως το 2025, εφαρμόζοντας συγκεκριμένο σχέδιο έργων, δράσεων και παρεμβάσεων, να διαχειριζόμαστε τα σκουπίδια μας με σύγχρονο τρόπο, χωρίς να τα θάβουμε χωρίς επεξεργασία ούτε στη Φυλή, ούτε πουθενά αλλού στην Αττική».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και απεύθυναν χαιρετισμό ο υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης και ο υπ. Εσωτερικών Π. Θεοδωρικάκος.
Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι σήμερα είναι μία σημαντική μέρα για την Αττική, που σηματοδοτεί την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων και κάλεσε τον κ. Πατούλη να κλείσει τα αυτιά του «στους εραστές της ακινησίας» και να προχωρήσει στο σχεδιασμό του, εφαρμόζοντας τις πρακτικές που ακολουθούνται εδώ και πολλά χρόνια στην Ευρώπη. «Ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση θα στηρίξουμε την Περιφέρεια και προσωπικά τον κ. Πατούλη σε αυτό το μεγάλο βήμα» σημείωσε και πρόσθεσε χαρακτηριστικά: « Δεν υπάρχει νόημα να διαιωνίζονται τα λάθη του παρελθόντος. Πρέπει να φύγουμε από τη σφαίρα του λαϊκισμού και να προχωρήσουμε  μπροστά».
Ο κ. Θεοδωρικάκος υπογράμμισε πως υπάρχει πλήρης στήριξη στο σχέδιο της Περιφέρειας Αττικής, το οποίο χαρακτήρισε ρεαλιστικό και καινοτόμο. «Πιστεύω ότι στο τέλος της τετραετίας θα έχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα και θα είμαστε σε θέση να πούμε ότι όλοι μαζί δώσαμε τη μάχη και την κερδίσαμε» σημείωσε και επισήμανε: «Εύχομαι το πρόγραμμα της Περιφέρειας Αττικής να γίνει πράξη με ταχύτατους ρυθμούς. Όλοι θα βάλουμε πλάτη προκειμένου να δώσουμε λύση βιώσιμη λύση σ΄ένα πρόβλημα που ταλανίζει τη χώρα για χρόνια».
Αποτελεί «εθνική υπόθεση» η διαφύλαξη της εικόνας της Αττικής, επισήμανε στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης Αττική και πρόσθεσε πως αναγκαία προϋπόθεση για να πετύχουμε τους στόχους που θέτουμε είναι το τετράπτυχο Ειλικρίνεια – Συνεργασία- Ρεαλιστικό Σχέδιο – Υπευθυνότητα και Συνέπεια. 
Όπως υπογράμμισε η νέα Διοίκηση της Περιφέρειας, το Σεπτέμβριο του 2019 παρέλαβε:
  • Έναν ΠΕΣΔΑ, που προβλέπει στόχους, οι οποίοι δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν καθώς είναι μόνο στα χαρτιά.
  • Σε λειτουργία τη Φυλή- το μεγαλύτερο ανοικτό ΧΥΤΑ στην Ευρώπη- όπου θάβονται ετησίως πάνω από 1,6 εκ. τόνοι ανεπεξέργαστων απορριμμάτων και έχει ελάχιστο χρόνο ζωής.
  • Έναν ΧΥΤΥ, στο Γραμματικό, κατασκευασμένο χωρίς να έχει γίνει η δοκιμαστική λειτουργία του και χωρίς να έχει κατασκευαστεί η Μονάδα  Επεξεργασίας Απορριμμάτων.
  • Ένα σύστημα διαλογής στην πηγή ανεπαρκές και τεχνολογικά ξεπερασμένα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών.
 Ποιες είναι οι 6 βασικές προτεραιότητες του νέου Σχεδίου Διαχείρισης των Απορριμμάτων της Αττικής
To σχέδιο της Περιφέρειας Αττικής για μία βιώσιμη και ρεαλιστική λύση στο ζήτημα διαχείρισης των απορριμμάτων, έχει ορίζοντα τις επόμενες γενιές, όχι τις επόμενες εκλογές, τόνισε ο κ. Πατούλης.

Βασίζεται σε 6 προτεραιότητες:

  1. Άμεση αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
  2. Καθολική Κλιμακωτή Εφαρμογή Συστήματος Διαλογής, στην Πηγή.
  3. Διατήρηση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής για όσο διάστημα απαιτηθεί, μέχρι να δημιουργηθούν οι νέες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων.
  4. Κατασκευή και λειτουργία 3 νέων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε διαφορετικές περιοχές της Αττικής.
  5. Κατασκευή νέων «πράσινων» μονάδων διαχείρισης των βιοαποβλήτων και των φυτικών υπολειμμάτων, οι οποίες μπορεί να γίνουν εντός των τριών νέων ΜΕΑ που θα κατασκευαστούν, αλλά και σε άλλες περιοχές ώστε να υπάρξει μια δικαιότερη και περιβαλλοντικά ορθότερη κατανομή του βάρους της διαχείρισης .
  6. Αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κατασκευή και λειτουργία των νέων ΜΕΑ.
Οι 8+1 βασικές δράσεις του Σχεδίου
Εξειδικεύοντας τις δράσεις που περιλαμβάνει το νέο σχέδιο της Περιφέρειας , περιλαμβάνονται οι παρακάτω:
  • Βρίσκεται σε διαδικασία ανάθεσης και ως το τέλος Μαρτίου φιλοδοξούμε να έχουμε ανάδοχο, η μελέτη για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ώστε να προσαρμοστεί στις νέες Οδηγίες της Ε.Ε.
  • Θα υποστηριχθούν με πόρους άνω του 1,3 εκ. ευρώ, με την τεχνική βοήθεια του ΠΕΠ Αττικής οι Δήμοι προκειμένου να προχωρήσουν στην επικαιροποίηση των τοπικών τους σχεδίων και να υπάρξει πρόβλεψη για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων. Ήδη τέθηκε σε λειτουργία στον ΕΔΣΝΑ ένα γραφείο υποστήριξης, help desk, για να στηρίξουμε τους Δήμους στη διαδικασία επικαιροποίησης των σχεδίων τους .
  • Ενισχύεται το δίκτυο καφέ κάδων των Δήμων, με εισαγωγή του καφέ κάδου σε όσους δεν διαθέτουν σήμερα. Προωθούμε την επέκταση και βελτίωση του μπλε κάδου αλλά και του συστήματος της ανταποδοτικής ανακύκλωσης .
  • Προμήθεια σταδιακά από σήμερα ως τον Ιούνιο, 80 νέων απορριμματοφόρων και 9.000 καφέ κάδων που θα δοθούν στους Δήμους για τη στοχευμένη και στοχοθετημένη συλλογή βιοαποβλήτων.
  • Δρομολογείται εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών, για την ευαισθητοποίηση και συντονισμένη ενεργοποίησή τους στην ανακύκλωση.
  • Δημιουργείται Παρατηρητήριο Ανακύκλωσης, ώστε οι πολίτες να μπορούν να παρακολουθούν τους στόχους, τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα όλων μας όσον αφορά την ανακύκλωση και τη συλλογή των βιοαποβλήτων.
  • Δίνεται βάρος στην ανακύκλωση των συσκευασιών. Σταδιακά το 2020-2021 θα διατεθούν μέσω του ΕΔΣΝΑ και σε συνεργασία με τους Δήμους, 1000 γωνιές ανακύκλωσης σε στοχευμένα σημεία, όπως Σχολεία, Δημόσιες Υπηρεσίες, Αθλητικούς Χώρους, Εκκλησίες, κλπ. Επιπρόσθετα θα παραληφθούν σταδιακά ως το τέλος Μαΐου τα 60 φορτηγά που θα λειτουργούν ως κινητά πράσινα σημεία, τα οποία προμηθεύτηκε ο ΕΔΣΝΑ και θα τα χρησιμοποιήσουμε για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών.
  • Δρομολογείται προμήθεια νέου εξοπλισμού από τον ΕΔΣΝΑ, τον οποίο θα διαθέσουμε στους Δήμους για να βελτιώσουν την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων τους.
  • Βάζουμε τέλος στη λειτουργία της Φυλής ως ΧΥΤΑ , θέτοντας ως προτεραιότητα:

Α) Την κατασκευή τριών νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων για τις ανάγκες του Κεντρικού Τομέα στη Φυλή. Του Πειραιά στο Σχιστό. Και της Βορειοανατολικής Αττικής στο Γραμματικό.
Β) Την άμεση αναβάθμιση του ΕΜΑ Λιοσίων, ώστε να έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται την αυξημένη ποσότητα βιοαποβλήτων που θα κατευθύνονται εκεί.
Γ) Τη δημιουργία και λειτουργία Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων, καταρχήν εντός του χώρου που θα δημιουργηθούν οι νέες Μονάδες Επεξεργασίας. Αλλά και νέων ΜΕΒΑ σε κατάλληλους χώρους εντός της Αττικής, διαδημοτικών όπου είναι δυνατόν, που θα μπορούν να φιλοξενήσουν αυτή τη δραστηριότητα και σε συνεργασία πάντοτε με τους Δήμους.
Γ. Πατούλης: « Δεσμεύομαι προσωπικά ότι δεν θα γίνει Φυλή το Γραμματικό»
Στην ομιλία του ο Περιφερειάρχης Αττικής και αναφερόμενος στη Φυλή ξεκαθάρισε τα εξής:
Πρώτον, η Φυλή θα πάψει να λειτουργεί ως ΧΥΤΑ για πάντα. Με την ολοκλήρωση του σχεδιασμού μας , η περιοχή θα απαλλαγεί οριστικά από την ανοικτή χωματερή. Δεσμεύομαι προσωπικά γι’ αυτό.
Δεύτερον, δεν πρόκειται να λειτουργήσει ποτέ στο Γραμματικό ΧΥΤΑ , όπως αυτός της Φυλής. Αυτός ήταν ο αρχικός προγραμματισμός, ο οποίος όμως δεν ισχύει πλέον. Η παραπληροφόρηση ότι στο Γραμματικό θα λειτουργήσει μια νέα Φυλή πρέπει να τελειώνει. Είναι προσωπική μου δέσμευση ότι δεν θα γίνει χωματερή στο Γραμματικό. Εκεί θα κατασκευαστεί μια σύγχρονη, ευρωπαϊκών προδιαγραφών πράσινη εγκατάσταση επεξεργασίας των απορριμμάτων, που θα προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή κι όχι από όλη την Αττική.
Τρίτον, για τη δική μας Διοίκηση, δεν υφίσταται ζήτημα αξιοποίησης των παλιών λατομείων ως ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ. Τελεία και παύλα. Αυτές είναι σκέψεις του παρελθόντος. Όχι οι προθέσεις της δικής μας διοίκησης.

Υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Περιφέρειας:
  • Εντός του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του ΕΜΑΚ Λιοσίων.
  • Η πράσινη ΜΕΑ Γραμματικού θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο, με δημοπράτηση ως το τέλος Μαΐου του 2020 και ολοκλήρωση το 2025.
  • Η ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα, δηλαδή η ΜΕΑ της Φυλής, θα εκτελεστεί ως έργο ΣΔΙΤ, με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Η υποβολή του φακέλου θα υποβληθεί στη διυπουργική Επιτροπή το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2025.
  • Αντίστοιχη είναι και η διαδικασία για τη ΜΕΑ Πειραιά στο Σχιστό. Το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ , η υποβολή φακέλου στη διυπουργική θα γίνει εντός του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι εντός του 2025.
Αναφορικά με τη χρηματική ενίσχυση που θα διατεθεί για την υλοποίηση του προγράμματος της Περιφέρειας, αυτή συνοψίζεται ως εξής:
  • Συνεισφορά στην εντατικοποίηση της Διαλογής στην Πηγή με χρηματοδότηση για επιπλέον καφέ κάδους και οχήματα αποκομιδής, γωνιές ανακύκλωσης καθώς και Πράσινα Σημεία με χρηματοδότηση 150 εκ €.
  • Χρηματοδότηση του 50% του κεφαλαίου επένδυσης των μονάδων επεξεργασίας που θα υλοποιηθούν με ΣΔΙΤ, καθώς και του κεφαλαίου των μικρότερων μονάδων, με 250 εκ €.
  • Η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος εκτιμάται σε 500 εκ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες νέες πράσινες θέσεις εργασίας
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης στον προαύλιο χώρο του Ζαππείου παρουσιάστηκε μηχανολογικός εξοπλισμός της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ ο οποίος θα αξιοποιηθεί για την εφαρμογή του προγράμματος Ανακύκλωσης της Περιφέρειας Αττικής.
Μεταξύ άλλων παρουσιάστηκαν απορριμματοφόρα καφέ κάδων, καθώς και τα προϊόντα που προκύπτουν μέσα από την επεξεργασία και ανακύκλωση όπως πέλετ και λίπασμα.
Την εκδήλωση παρουσίασε η δημοσιογράφος Μ. Νικόλτσιου.
Αμέσως μετά την εκδήλωση πραγματοποιήθηκε work shop στο οποίο παρουσιάστηκε ο τρόπος λειτουργίας του help desk που λειτουργεί στον ΕΔΣΝΑ από τον Δρ Χημικό Μηχανικό, τεχνικό σύμβουλο Β. Μιχαλόπουλο, τον Προϊστάμενο της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Δ. Δρόση και τον Μηχανικό Περιβάλλοντος Δ. Μπούρκα και απαντήθηκαν ερωτήματα των συμμετεχόντων στην ημερίδα.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν οι εξής:
Εκπρόσωπος Αρχιεπισκόπου Αθηνών Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Χριστόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων Εμ. Γραφάκος, o Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ Σπύρος Σπυρίδων, ο Πρόεδρος του ΕΟΑΝ Ν. Χιωτάκης, ο Διευθύνων Σύμβουλος ΕΟΑΝ Ι. Σιδέρης, ο Γενικός Γραμματέας ΕΔΣΝΑ Σ. Γιαννούλης, ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής Χ. Θεοδωρόπουλος, ο Αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Θ. Σχινάς, ο Εκτελεστικός Γραμματέας της Περιφέρειας Γ. Σελίμης, οι Δήμαρχοι, Αγίας Βαρβάρας Λ. Μίχος, Αγίου Δημητρίου Μ. Ανδρούτσου, Βριλησσίων Ξ. Μανιατογιάννης,  Ηρακλείου Ν. Μπάμπαλος, Καλλιθέας Δ. Κάρναβος, Γαλατσίου Γ. Μαρκόπουλος, Νέας Σμύρνης Σ. Τζουλάκης, Παλαιού Φαλήρου Γ. Φωστηρόπουλος, Πειραιά Γ. Μώραλης, Μοσχάτου Α. Ευθυμίου, Πεύκης Λυκόβρυσης Γ. Μαυρίδης, Νίκαιας Αγ. Ι. Ρέντη Γ. Ιωακειμίδης, Πετρούπολης Σ. Βλάχος, Παπάγου Χολαργού Η. Αποστολόπουλος, Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης Γ. Κωνσταντέλλος, Μάνδρας Ειδυλλίας Χ. Στάθης, Κρωπίας Δ. Κιούσης, Λαυρεωτικής Δ. Λουκάς, Μαραθώνα Σ. Τσίρκας, Ραφήνας Πικερμίου Ευαγ. Μπουρνούς, Ασπροπύργου Ν. Μελετίου, Σαρωνικού Π. Φιλίππου, Ελευσίνας Α. Οικονόμου, Πεντέλης Δ. Κεχαγιά, Ωρωπού Γ. Γιασημάκης, οι Αντιπεριφερειάρχες, Ν. Πέππας, Γ. Δημόπουλος, Λ. Κεφαλογιάννη, Θ. Αυγερινός, Β. Θεοδωρακοπούλου Μπόγρη, Α. Λεωτσάκος, Λ. Κοσμόπουλος, Σ. Αντωνάκου, Ε. Δουνδουλάκη, Β. Κόκκαλης, Δ. Νάνου, Θ Βαθιώτης, οι Περιφερειακοί και Εντεταλμένοι Σύμβουλοι, Θ. Κατσιγιάννης, Θ. Κουτσογιαννόπουλος, Γεωργίας Βλάχου, Γ. Κεχρής, Ν. Παπαδάκης, Ε. Κοσμίδη, Σ. Μελλάς, Γ. Βλάχος, Φ. Καλογήρου, Γ. Αδαμοπούλου, Χ. Αλεξανδράτος, Γ. Σμέρος, Ε. Μπαρμπαγιάννη, Ν. Παπαγεωργίου, οι Εκπρόσωποι δημάρχων Ν. Αβραμίδης αναπληρωτής δήμαρχος Δήμου Αθηναίων, Ν. Αρβανίτης Αντιδήμαρχος Αιγάλεω, Γ. Αντωνάκης Αντιδήμαρχος Αλίμου, Α. Αντωνόπουλος, Γ.Γ. Δήμου Ελληνικού Αργυρούπολης, Α. Καυκά Αντιδήμαρχος Γλυφάδας,  Ν. Ζυγούνας Αντιδήμαρχος Μεταμόρφωσης, Γκ. Σακαλόγλου Αντιδήμαρχος Ν. Ιωνίας, Ν. Πτερούδης Αντιδήμαρχος Αίγινας, Κατσίλη και Κουρετζή εκπρ. Δήμου Αμαρουσίου, Κ. Λιούτας Αντιδήμαρχος Δάφνης Υμηττού, Γ. Τσιροζίδης Αντιδήμαρχος Καισαριανής, Γ. Παπαχρόνης Αντιδήμαρχος Φιλοθέης Ψυχικού,  Μ. Καϊάφα Αντιδήμαρχος Μαρκοπούλου Μεσογαίας, Θ. Μιλτιάδης Αντιδήμαρχος Κερατσινίου Δραπετσώνας, Α. Βακάλης Αντιδήμαρχος Σαλαμίνας.


ΟΜΙΛΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΑΤΤΙΚΗΣ Γ. ΠΑΤΟΥΛΗ

Κυρίες και κύριοι.
Θέλω καταρχήν να σας ευχαριστήσω για τη σημερινή παρουσία σας,
σε μια πολύ σημαντική για την Περιφέρεια Αττικής εκδήλωση για την παρουσίαση του νέου σχεδίου μας για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Σε μια εκδήλωση , που για τη νέα Διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής αποτελεί ουσιαστικά την αφετηρία σε μια δύσκολη προσπάθεια που ξεκινάμε, με συγκεκριμένους στόχους και χρονοδιάγραμμα, για να αποκτήσει η Αττική, η μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας, ένα σύγχρονο, φιλικό στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία σύστημα διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων, που παράγονται στο Λεκανοπέδιο.
Σήμερα η Αττική κάνει μια νέα , «πράσινη» αρχή,  στη διαχείριση των απορριμμάτων της
Σήμερα, στέλνουμε ένα πολύ καθαρό μήνυμα , ένα μήνυμα αυτοπεποίθησης κι αποφασιστικότητας, να εφαρμόσουμε επιτέλους και στην Αττική τους κανόνες  της κυκλικής οικονομίας .
Στέλνουμε το ισχυρό πολιτικό μήνυμα ότι δεν συμβιβαζόμαστε άλλο με καταστάσεις που δεν μας αξίζουν.
Στέλνουμε το μήνυμα ότι η υιοθέτηση ενός σύγχρονου, φιλικού στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία μοντέλου διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Αττικής, δεν αποτελεί απλά ανάγκη , αλλά πρώτη πολιτική προτεραιότητα για τη σημερινή Διοίκηση της Περιφέρειας.
Γιατί για μας είναι αδιανόητο να μένουμε άλλο πια στα λόγια.
Είναι αδιανόητο η μεγαλύτερη Περιφέρεια της χώρας, που φιλοξενεί στα γεωγραφικά της όρια το μισό σχεδόν πληθυσμό της Ελλάδος, να διαχειρίζεται με τόσο παρωχημένο αλλά και επιβλαβή τρόπο, τα απορρίμματά της.
Είναι αδιανόητο μια ευρωπαϊκή Περιφέρεια όπως είναι η Αττική, να μην ανακυκλώνει και να μην έχει ήδη υιοθετήσει ένα σχέδιο που θα δίνει βάρος στην πρόληψη, την ελαχιστοποίηση και την επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων που παράγει.
Είναι ντροπή να ζούμε στον 21ο αιώνα και να θάβουμε ακόμη και σήμερα τα σκουπίδια μας.
Ντροπή.
Και σε αυτήν την ντροπή θα βάλουμε τέλος.
Οριστικά και αμετάκλητα.
Κι αυτό θα γίνει άμεσα, χωρίς χρονοτριβή.
Όταν αναλάβαμε ως νέα διοίκηση τα καθήκοντά μας το Σεπτέμβριο του 2019, δεσμευθήκαμε ότι δεν θα χάσουμε χρόνο.
Κηρύξαμε το 2020, έτος ανακύκλωσης της Αττικής.
Και στο πλαίσιο αυτό, ξεκινάμε από σήμερα, από τη χρονιά αυτή, το 2020, να εφαρμόζουμε ένα σχέδιο επιθετικής ανακύκλωσης και  διαλογής στην πηγή,
ώστε να είμαστε σε θέση ως το 2025,
εφαρμόζοντας συγκεκριμένο σχέδιο έργων, δράσεων και παρεμβάσεων,
να διαχειριζόμαστε τα σκουπίδια μας με σύγχρονο τρόπο,
σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τους στόχους του νέου Εθνικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού,
χωρίς να τα θάβουμε χωρίς επεξεργασία ούτε στη Φυλή.
Ούτε πουθενά αλλού στην Αττική.

Κυρίες και κύριοι.
Είμαι μόλις πέντε μήνες Περιφερειάρχης Αττικής.
Γνωρίζω καλά ότι παρέλαβα με τους συνεργάτες μου μια ωρολογιακή βόμβα,
η οποία αν σκάσει θα έχει καταστροφικές συνέπειες όχι μόνον για την Αττική, αλλά για όλη την Ελλάδα.
Η εικόνα μιας Αθήνας πνιγμένης στα σκουπίδια
είναι μια εικόνα που θα βλάψει όλη την Ελλάδα.
Κι αυτή η εικόνα δεν πρέπει να επιτρέψουμε να υπάρξει.
Είναι εθνική υπόθεση να διαφυλάξουμε την εικόνα της Αττικής.
Γιατί η εικόνα της Αττικής, είναι η εικόνα όλης της χώρας.

Και για να πετύχουμε το στόχο αυτό, χρειάζονται τέσσερα πράγματα.

Ειλικρίνεια 
Συνεργασία.
Ρεαλιστικό Σχέδιο.
Υπευθυνότητα και Συνέπεια. 

Χρειάζεται να έρθουμε σε σύγκρουση με το λαϊκισμό , που αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες της κακοδαιμονίας που ταλανίζει εδώ και χρόνια την Πατρίδα μας.

Απαιτούνται από δω και πέρα , λίγα λόγια και πολύ δουλειά.

Κυρίες και κύριοι

Θα σας αναφέρω όσο μπορώ πιο επιγραμματικά,
ποια είναι η κατάσταση που παραλάβαμε το Σεπτέμβριο του 2019 ,
στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής.
Ως Διοίκηση καταρχήν δεσμευόμαστε από έναν ΠΕΣΔΑ, που προβλέπει συγκεκριμένους, μετρήσιμους στόχους.
Στόχους όμως που όλοι παραδέχονται ότι δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν
Έναν ΠΕΣΔΑ που προβλέπει ανακύκλωση, καφέ κάδο, νέες Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων, ΜΕΒΑ, ΚΔΑΥ, ΧΥΤΥ.
Που όμως δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε από αυτά στην πραγματικότητα, αλλά μόνον στα χαρτιά.
Παραλάβαμε σε λειτουργία το μεγαλύτερο ίσως ανοικτό ΧΥΤΑ της Ευρώπης, όπου θάβονται ετησίως πάνω από 1,6 εκ. τόνοι ανεπεξέργαστων απορριμμάτων,  από το 1,8 εκ. τόνους που παράγονται συνολικά σε όλη την Αττική.
Και ο ΧΥΤΑ αυτός έχει ελάχιστη εναπομένουσα χωρητικότητα , ελάχιστο χρόνο ζωής, ενώ δεν υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική λύση σήμερα, ούτε θα υπάρχει δυστυχώς για τα επόμενα 4-5 χρόνια.
Δυστυχώς το ξαναλέω , δεν υπάρχει καμία άλλη εναλλακτική λύση σήμερα 
κι αυτό οφείλουμε να το πούμε καθαρά ,
χωρίς αστερίσκους και χωρίς υποσημειώσεις,
στους πολίτες της Αττικής.
Παραλάβαμε επίσης έναν ΧΥΤΥ, στο Γραμματικό, κατασκευασμένο χωρίς να έχει γίνει η δοκιμαστική λειτουργία του και χωρίς να έχει κατασκευαστεί η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων και οι υπόλοιπες υποδομές που προβλέπονται στον Περιφερειακό Σχεδιασμό, ώστε να μπορεί ο χώρος να παραλάβει και να επεξεργαστεί υπολειμματικά σύμμεικτα απόβλητα.
Επιπλέον, το σύστημα διαλογής στην πηγή είναι ανεπαρκές , με αποτέλεσμα η ανάκτηση των βιοαποβλήτων και ανακυκλωσίμων στους περισσότερους Δήμους της Περιφέρειας να αποτελεί μονοψήφιο ποσοστό της συνολικής ποσότητας παραγόμενων αποβλήτων.
Η μόνη εν λειτουργία μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων αποβλήτων για την ανάκτηση προϊόντων και την εκτροπή αυτών από την ταφή είναι το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης, το ΕΜΑ Λιοσίων. Το οποίο όμως κι αυτό λειτουργεί παράγοντας υψηλό υπόλειμμα και η σύμβαση λειτουργίας του λήγει το επόμενο διάστημα.
Τέλος, τα υφιστάμενα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών είναι τεχνολογικά ξεπερασμένα και δεν επαρκούν ώστε να στηριχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του ΠΕΣΔΑ, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση πρέπει να επικαιροποιηθούν για να συμβαδίσουν με τις νέες Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τον νέο Εθνικό Σχεδιασμό Αποβλήτων.
Αυτή είναι συνοπτικά η υφιστάμενη κατάσταση .
Και η κατάσταση αυτή δεν προσφέρεται για λαϊκισμό και πολιτικά παιχνίδια.
Η Αττική εκπέμπει SOS.
Οφείλουμε λοιπόν να δράσουμε .
Άμεσα, αποφασιστικά, με σχέδιο.
Με ρεαλισμό και υπευθυνότητα.
Ως νέα Διοίκηση αναλαμβάνουμε την ευθύνη να δώσουμε εμείς λύση σε ένα πρόβλημα που κανένας στο παρελθόν δεν έλυσε.
Δεν θα εξετάσουμε σήμερα γιατί δεν δόθηκε λύση,
ούτε θα αναζητήσουμε ευθύνες.
Οι πολίτες της Αττικής άλλωστε,
απέδωσαν ήδη στους πολιτικά υπεύθυνους για τη διαιώνιση του προβλήματος , τις πολιτικές ευθύνες που τους αναλογούσαν.
Εμείς κοιτάμε μπροστά.
Όχι πίσω.
Αναζητούμε συνεργασίες και συναινέσεις.
Κι Όχι αφορμές για άσκοπες αντιπαραθέσεις.
Θέλουμε λύσεις κι όχι παράταση του προβλήματος.

Στο πλαίσιο αυτό, επιδιώξαμε τους προηγούμενους μήνες να συνθέσουμε απόψεις.
Παρουσιάσαμε στο προεκλογικό μας πρόγραμμα, τους βασικούς άξονες της πολιτικής μας πάνω στο ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών.
Όταν αναλάβαμε τη Διοίκηση της Περιφέρειας, ζητήσαμε από όλες τις παρατάξεις του Περιφερειακού μας Συμβουλίου,
να μας καταθέσουν τις επικαιροποιημένες προτάσεις τους.
Λίγες το έκαναν.
Ζητήσαμε κι από τα πολιτικά κόμματα,
που εκπροσωπούνται στο Εθνικό Κοινοβούλιο να πράξουν το ίδιο.
Αντίστοιχη ήταν κι από δω η αντιμετώπιση.
Το προηγούμενο διάστημα συζήτησα με όλους σχεδόν τους Δημάρχους της Αττικής για το ίδιο ζήτημα, θέτοντας τους τα πραγματικά δεδομένα.
Και διαπίστωσα ότι και αυτοί επιθυμούν να βρεθεί μια βιώσιμη,
δίκαιη και ρεαλιστική λύση στο πρόβλημα.
Μετά από αυτόν τον κύκλο επαφών, σήμερα, σε αυτόν εδώ τον ιστορικό χώρο, έχω την τιμή και την ευθύνη να σας παρουσιάσω το σχέδιο που καταρτίσαμε ως Διοίκηση της Περιφέρειας , για να διαχειριστούμε το πρόβλημα των απορριμμάτων.
Με ορίζοντα όχι τις επόμενες εκλογές, αλλά τις επόμενες γενιές.
Το σχέδιο μας έχει έξι βασικές προτεραιότητες.
  1. Άμεση αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ.
  2. Καθολική Κλιμακωτή Εφαρμογή Συστήματος Διαλογής, στην Πηγή
  3. Διατήρηση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής για όσο διάστημα απαιτηθεί, μέχρι να δημιουργηθούν οι νέες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων.
  4. Κατασκευή και λειτουργία 3 νέων Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων σε διαφορετικές περιοχές της Αττικής.
  5. Κατασκευή νέων «πράσινων» μονάδων διαχείρισης των βιοαποβλήτων και των φυτικών υπολειμμάτων , οι οποίες μπορεί να γίνουν εντός των τριών νέων ΜΕΑ που θα κατασκευαστούν , αλλά και σε άλλες περιοχές ώστε να υπάρξει μια δικαιότερη και περιβαλλοντικά ορθότερη κατανομή του βάρους της διαχείρισης .
  6. Αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κατασκευή και λειτουργία των νέων ΜΕΑ.

Αυτές οι έξι βασικές προτεραιότητες δεν είναι ευσεβείς πόθοι.
Έχουμε ήδη ξεκινήσει να τις υπηρετούμε, με συγκεκριμένο σχέδιο δράσεων και πρωτοβουλιών.
Ο εξοπλισμός που ήδη εκτίθεται στον εξωτερικό χώρο του Ζάππειου,
τον οποίο είχατε την ευκαιρία να δείτεπροσερχόμενοι εδώ, αποτελεί μέρος του σχεδιασμού μας που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Και για να γίνω ακόμη πιο σαφής κι αναλυτικός ,
σας αναφέρω μια προς μία τις ενέργειες και τις δράσεις που προγραμματίζουμε και υλοποιούμε.
Πρώτον, βρίσκεται σε διαδικασία ανάθεσης κι ως το τέλος του Μαρτίου φιλοδοξούμε να έχουμε ανάδοχο, η μελέτη για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ ώστε να προσαρμοστεί στις νέες Οδηγίες της Ε.Ε. που πρόκειται να ενσωματωθούν στο Εθνικό Δίκαιο έως τον Ιούνιο του 2020 και τις προβλέψεις του υπό αναθεώρηση Εθνικού Σχεδιασμού (ΕΣΔΑ) που εκπονεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ολοκλήρωση της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδιασμού μέχρι το καλοκαίρι του 2020, που είναι άλλωστε και η δέσμευση της Κυβέρνησης.
Στο σχεδιασμό των έργων και δράσεων, βασική μέριμνα της Περιφέρειας είναι η ανάπτυξη κατάλληλων δεικτών απόδοσης και η παρακολούθηση αυτών σε πραγματικό χρόνο, ώστε να μπορούμε άμεσα να προσαρμόζουμε το σχεδιασμό μας, καθώς και να εφαρμόζουμε προγράμματα επιβράβευσης και παρακίνησης των Δήμων και των πολιτών, καθώς και κινήτρων και αντικινήτρων για τους Δήμους που δεν συμμορφώνονται με τους στόχους που έχουν θέσει στα Τοπικά Σχέδιο Διαχείρισης των Απορριμμάτων τους.
Δεύτερον, πήραμε απόφαση να υποστηρίξουμε με πόρους άνω του 1,3 εκ. ευρώ, με την τεχνική βοήθεια του ΠΕΠ Αττικής προς τους Δήμους, προκειμένου να προχωρήσουν στην επικαιροποίηση των τοπικών τους σχεδίων και να υπάρξει πρόβλεψη για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων.
Διαθέτουμε από 20.000 ευρώ σε κάθε Δήμο της Αττικής για το σκοπό αυτό και σας καλώ ως το τέλος Φεβρουαρίου, που λήγει η προθεσμία υποβολής, να αξιοποιήσετε την ευκαιρία αυτή.
Δεν πρέπει κανένας Δήμος να μείνει έξω από το πρόγραμμα.
Παράλληλα, θέσαμε σε λειτουργία στον ΕΔΣΝΑ ένα γραφείο υποστήριξης, help desk, για να στηρίξουμε τους Δήμους στη διαδικασία επικαιροποίησης των σχεδίων τους .
Το γραφείο αυτό έχει ξεκινήσει τη λειτουργία του εδώ και 15 μέρες περίπου , έχουν ήδη εγγραφεί 48 Δήμοι και παρέχει διαρκώς πληροφόρηση σε όσα ερωτήματα τίθενται.
Τρίτον, αναδεικνύουμε σε προτεραιότητα της Περιφέρειας Αττικής την  ενίσχυση του συστήματος διαλογής στην Πηγή .
Από  το πρώτο εξάμηνο του 2020 , δίνουμε έμφαση στην ενίσχυση του δικτύου καφέ κάδων των Δήμων, με  εισαγωγή του καφέ κάδου σε όσους δεν διαθέτουν σήμερα , αλλά και περαιτέρω επέκτασή του στους Δήμους που ήδη υπάρχει.
Προωθούμε την επέκταση και βελτίωση του μπλε κάδου αλλά και του συστήματος της ανταποδοτικής ανακύκλωσης .
Στόχος μας είναι η σταδιακή μετατροπή του πράσινου κάδου σε κάδο υπολειμματικών σύμμεικτων.
Το δίκτυο συλλογής επίσης, ενισχύεται με πολλαπλές γωνιές ανακύκλωσης σε κάθε Δήμο και Πράσινα Σημεία για όσους Δήμους το επιλέξουν,
σύμφωνα με τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων,
τα οποία οι Δήμοι επικαιροποιούν με τη βοήθεια , τεχνική και οικονομική,  της Περιφέρειας,
όπως ανέφερα προηγουμένως .
Θέλω να επισημάνω ορισμένα στοιχεία, που αποδεικνύουν γιατί είναι αναγκαία η στροφή στη Διαλογή την Πηγή .
Η παραγωγή βιοαποβλήτων στην περιφέρεια Αττικής είναι περίπου το 44% της συνολικής ποσότητας αποβλήτων , κι ανέρχεται στις 825χιλιάδες τόνους.
Στόχος μας είναι εντός του 2020, 100-120 χιλιάδες τόνοι εξ’ αυτών να προδιαλέγονται στην πηγή και να οδηγούνται στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης.
Για να πετύχουμε το στόχο αυτό, που είναι εφικτό, έχουμε ήδη παραγγείλει και θα προμηθευθούμε σταδιακά από σήμερα ως τον Ιούνιο,
80 νέα απορριμματοφόρα και 9.000 καφέ κάδους , 
που θα δοθούν στους Δήμους με σύναψη μνημονίων συνεργασίας,
για τη στοχευμένη και στοχοθετημένη συλλογή βιοαποβλήτων.
Θέλουμε να καλύψουμε μέσα από το πρόγραμμα αυτό από το πρώτο εξάμηνο του 2020 το 100% των επιχειρήσεων που παράγουν βιοαπόβλητα(εστιατόρια, ξενοδοχεία, Νοσοκομεία, μανάβικα, λαϊκές αγορές, κλπ)
σε συνεργασία πάντοτε με τους Δήμους της Αττικής.
Θα ξεκινήσουμε αρχικά με Δήμους που είναι μεγάλοι παραγωγοί βιοαποβλήτων, όπως είναι ο Δήμος της Αθήνας,
κι εφόσον χρειαστεί μπορούμε να καλύψουμε μέσω του ΕΔΣΝΑ και τους Δήμους που δεν μπορούν από μόνοι τους να προχωρήσουν στη συλλογή των δικών τους βιοαποβλήτων.
Σας έχω ήδη στείλει κυρίες και κύριοι Δήμαρχοι εδώ και μερικές μέρες επιστολή, που σας αναφέρω τις δυνατότητες συνεργασίας μας .
Έχω προτείνει δύο μοντέλα συνεργασίας.
Το πρώτο μοντέλο, προβλέπει την παραχώρηση του εξοπλισμού στους Δήμους και λειτουργία με δική τους ευθύνη του συστήματος.
Αν επιλέξετε το μοντέλο αυτό, μπορούμε να ξεκινήσουμε σε 2 μήνες.
ΤΟ δεύτερο μοντέλο συνεργασίας προβλέπει τη λειτουργία του συστήματος Διαλογής στην Πηγή από τον ΕΣΔΝΑ, με δικά μας μέσα, αλλά με χρέωση του Δήμου.
Το μοντέλο αυτό προβλέπουμε ότι μπορεί να ξεκινήσει να λειτουργεί σε οκτώ περίπου μήνες.
Ήδη μεγάλος αριθμός Δήμων έχει ανταποκριθεί στην επιστολή αυτή,
ζητώντας εξοπλισμό και οχήματα από τον ΕΔΣΝΑ.
Όσοι δεν το έχετε κάνει ακόμη, σας ζητώ να σπεύσετε και να ρίξετε ιδιαίτερο βάρος στη συλλογή των βιοαποβλήτων.
Θέλω επίσης να σας επισημάνω ότι εφόσον χρειαστεί,
το δίκτυο του καφέ κάδου θα μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω το 2ο εξάμηνο του 2020 , σύμφωνα με τις ανάγκες και την απόδοση κάθε Δήμου.
Για την επεξεργασία των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και την αξιοποίησή τους σε κόμποστ υψηλής ποιότητας,
έχει προκηρυχτεί διαγωνισμός για την μετατροπή μίας γραμμής του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης ,
ώστε να μπορεί να δέχεται 100.000-120.000 τόνους σε ετήσια βάση.
Με τις παραπάνω δράσεις και την ενεργοποίηση όλων μας, αναμένουμε το ποσοστό ανάκτησης των βιοαπόβλητων εντός του 2020 να ξεπεράσει το 12% του βάρους, ώστε σταδιακά να επιτευχθεί ο στόχος του 40% του βάρους τους, που έχει τεθεί ως εθνικός στόχος μέχρι το 2025.
Τέταρτον, παράλληλα με όλες τις παραπάνω δράσεις ο ΕΔΣΝΑ και η Περιφέρεια Αττικής θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών, για την ευαισθητοποίηση και συντονισμένη ενεργοποίηση τους στην υλοποίηση των προγραμμάτων διαλογής στην πηγή των βιοαποβλήτων από τους Δήμους, αλλά και στην ανακύκλωση.
Πέμπτον, προχωράμε στη λειτουργία του Παρατηρητηρίου Ανακύκλωσης.
Σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα,
θα συλλέγουμε καταρχήν σε τακτική βάση επικαιροποιημένα στοιχεία για τον όγκο και το είδος των απορριμμάτων που συλλέγονται από κάθε Δήμο της Αττικής.
Τα στοιχεία αυτά θα αναρτώνται δημόσια στην ιστοσελίδα του ΕΔΣΝΑ , ώστε οι πολίτες να μπορούν να παρακολουθούν τους στόχους, τις προσπάθειες και τα αποτελέσματα όλων μας όσον αφορά την ανακύκλωση και τη συλλογή των βιοαποβλήτων.
Με τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου Ανακύκλωσης φιλοδοξούμε να προωθήσουμε την ευγενή άμιλλα μεταξύ των Δήμων όσον αφορά την προώθηση της ανακύκλωσης, να προβάλλουμε θετικά τις δράσεις τους, να επιβραβεύουμε δημόσια αυτούς που διακρίνονται για τις επιδόσεις τους.
Αναδεικνύοντας ως υπέρτατο κριτή όλων μας, τις τοπικές κοινωνίες .

Έκτο βήμα, δίνουμε βάρος στην ανακύκλωση των συσκευασιών .
Οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας που παράγονται στην Περιφέρεια Αττικής είναι περίπου 510 χιλιάδες τόνοι , το 27% της συνολικής ποσότητας των απορριμμάτων που παράγονται.
Στόχος της Περιφέρειας Αττικής είναι εντός του 2020, το ποσοστό ανάκτησης όλων των Δήμων να αυξηθεί στο 15% της συνολικής παραγωγής από το 5% που είναι σήμερα.
Πως θα πετύχουμε όμως το στόχο αυτό.
Καταρχήν, θα επιδιώξουμε τη συνεργασία και την ακόμη μεγαλύτερη εμπλοκή και συμμετοχή των υφιστάμενων συστημάτων που ήδη λειτουργούν,
το σύστημα του μπλε κάδου και της ΕΕΑΑ.
Καθώς και της ανταποδοτικής ανακύκλωσης.
Με μετρήσιμους όμως δείκτες αποδοτικότητας και διαρκή αξιολόγηση τους.

Σταδιακά το 2020-2021 θα διαθέσουμε μέσω του ΕΔΣΝΑ και σε συνεργασία με τους Δήμους ,1000 γωνιές ανακύκλωσης σε στοχευμένα σημεία ,
όπως Σχολεία, Δημόσιες Υπηρεσίες, Αθλητικούς Χώρους, Εκκλησίες, κλπ.
Θα αναπτυχθεί πρόγραμμα ,
με χρήση της «Πράσινης Κάρτας Ανακύκλωσης Αττικής» με barcodes ,
ώστε να παρακολουθούμε σε πραγματικό χρόνο την επίτευξη των ποσοστών ανάκτησης
καθώς και να εφαρμόζονται κίνητρα επιβράβευσης για τους πολίτες που ανακυκλώνουν συστηματικά.
Για το πρόγραμμα της Πράσινης Κάρτας Ανακύκλωσης της Αττικής
θα υπάρξει αναλυτική ενημέρωση τις επόμενες βδομάδες.
Παράλληλα εξασφαλίσαμε επιπλέον πόρους από το ΕΣΠΑ και χρηματοδοτούμε τις γωνιές ανακύκλωσης και τα Πράσινα Σημεία, όπως αυτά θα προκύπτουν από τα ΤΣΔΑ των Δήμων, σε συγκεκριμένες θέσεις. Η σχετική πρόσκληση από τη Διαχειριστική Αρχή θα ανοίξει τον Μάρτιο.
Στο σημείο αυτό θέλω να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα.
Οι 1000 γωνιές ανακύκλωσης της Περιφέρειας θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά με τις πράσινες γωνιές των Δήμων.
Δεν θα ανταγωνιστούμε τους Δήμους, αντίθετα θα συμμαχήσουμε μαζί τους ώστε να πετύχουμε όσο το δυνατόν συντομότερα τους στόχους που θα θέσουμε.

Κυρίες και κύριοι

Στον εξωτερικό  χώρο του Ζάππειου που σήμερα βρισκόμαστε,
θα είδατε ορισμένα από τα 60 οχήματα που θα αξιοποιήσουμε άμεσα
ως κινητά πράσινα σημεία.
Συγκεκριμένα, παραλαμβάνουμε σταδιακά ως το τέλος Μαΐου
τα 60 φορτηγά που θα λειτουργούν ως κινητά πράσινα σημεία, 
τα οποία προμηθεύτηκε ο ΕΔΣΝΑ και θα τα χρησιμοποιήσουμε για τη συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών ,
αλλά και τη διανομή προωθητικού υλικού για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σε ζητήματα ανακύκλωσης.
Έχοντας τα οχήματα αυτά θα σχεδιάσουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρουσίας στο σύνολο των 66 Δήμων της Αττικής,
σε επιλεγμένα σημεία τους, όπως σχολεία και πλατείες,
ώστε να διαφημίζουμε και να προετοιμάζουμε την εφαρμογή του τελικού προγράμματος.
Εντός του 2020 επίσης, η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ θα αποτελέσουν πρότυπο στη διαλογή στην πηγή, αναπτύσσοντας ένα καινοτόμο και ολοκληρωμένο σύστημα σε όλα τα κτήρια της Περιφέρειας , του ΕΔΣΝΑ, αλλά και δημόσιων κτιρίων .
Η δράση αυτή θα περιλαμβάνει σχεδιασμό νέων κάδων για το εσωτερικό των κτιρίων για το σύνολο των υλικών που συγκεντρώνονται στα κτίρια , όπως χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί, συσκευές, μπαταρίες, κοκ.
Με τις παραπάνω δράσεις το ποσοστό ανάκτησης αναμένεται να αυξηθεί στο 15% του συνόλου εντός του 2020 και σταδιακά μέχρι το 2025 στο 55% , ώστε συνολικά με την ανάκτηση των βιοαποβλήτων να πετύχουμε ποσοστό 50%.
Έβδομη πρωτοβουλία μας, είναι η προμήθεια νέου εξοπλισμού από τον ΕΔΣΝΑ, τον οποίο θα διαθέσουμε στους Δήμους για να βελτιώσουν την αποκομιδή των ογκωδών απορριμμάτων τους, αλλά και θα χρησιμοποιήσουμε κι εμείς για να μειώνουμε τον όγκο τους.
Στο πλαίσιο αυτό έχουμε προμηθευθεί μεταξύ άλλων και θέτουμε σε λειτουργία στον ΕΜΑΚ ένα σύγχρονο λειοτεμαχιστή, που θα μπορεί να λειτουργεί σε 20ωρη βάση και να επεξεργάζεται 100 τόνους ογκωδών την ώρα.
Προμηθευθήκαμε 22 νέες σκάφες – ανοικτά containers, που μπορούν να λειτουργούν ως κινητά  πράσινα σημεία, στα οποία θα γίνεται σε τοπικό επίπεδο η συλλογή ογκωδών αντικειμένων και φυτικών απορριμμάτων, τα οποία στη συνέχεια θα πηγαίνουν προς επεξεργασία στον ΕΜΑΚ και δεν θα θάβονται ανεξέλεγκτα κι ανεπεξέργαστα στη Φυλή,  όπως γινόταν μέχρι σήμερα.
Όγδοη πρωτοβουλία μας , είναι να βάλουμε τέλος στη λειτουργία της Φυλής ως ΧΥΤΑ , θέτοντας ως προτεραιότητα
Α) Την κατασκευή τριών νέων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων για τις ανάγκες του Κεντρικού Τομέα στη Φυλή. Του Πειραιά στο Σχιστό. Και της Βορειοανατολικής Αττικής στο Γραμματικό.
Β) Την άμεση αναβάθμιση του ΕΜΑ Λιοσίων, ώστε να έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται την αυξημένη ποσότητα βιοαποβλήτων που θα κατευθύνονται εκεί.
Γ) Την δημιουργία και λειτουργία Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων , καταρχήν εντός του χώρου που θα δημιουργηθούν οι νέες Μονάδες Επεξεργασίας. Αλλά και νέων ΜΕΒΑ σε κατάλληλους χώρους εντός της Αττικής , διαδημοτικών όπου είναι δυνατόν, που θα μπορούν να φιλοξενήσουν αυτή τη δραστηριότητα και σε συνεργασία πάντοτε με τους Δήμους.
Προϋπόθεση για να πετύχει ο σχεδιασμός αυτός, είναι να κερδίσουμε χρόνο.
Να κρατήσουμε ανοικτή τη Φυλή για τα επόμενα 4-5 χρόνια, υλοποιώντας την α’ φάση αποκατάστασης της ΟΕΔΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ , με το διαγωνισμό να είναι σε εξέλιξη, ώστε να πετύχουμε τη μεταβατική διαχείριση των αποβλήτων.
Θέλω να ξεκαθαρίσω στο σημείο αυτό τρία βασικά σημεία.
Πρώτον,  η Φυλή θα πάψει να λειτουργεί ως ΧΥΤΑ για πάντα. Με την ολοκλήρωση του σχεδιασμού μας , η περιοχή θα απαλλαγεί οριστικά από την ανοικτή χωματερή. Δεσμεύομαι προσωπικά γι αυτό.
Δεύτερον, δεν πρόκειται να λειτουργήσει ποτέ στο Γραμματικό ΧΥΤΑ , όπως αυτός της Φυλής. Αυτός ήταν ο αρχικός προγραμματισμός, ο οποίος όμως δεν ισχύει πλέον. Η παραπληροφόρηση ότι στο Γραμματικό θα λειτουργήσει μια νέα Φυλή πρέπει να τελειώνει. Είναι προσωπική μου δέσμευση ότι δεν θα γίνει χωματερή στο Γραμματικό. Εκεί θα κατασκευαστεί μια σύγχρονη, ευρωπαϊκών προδιαγραφών πράσινη εγκατάσταση επεξεργασίας των απορριμμάτων, που θα προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή κι όχι από όλη την Αττική.
Τρίτον, για τη δική μας Διοίκηση, δεν υφίσταται ζήτημα αξιοποίησης των παλιών λατομείων ως ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ. Τελεία και παύλα. Αυτές είναι σκέψεις του παρελθόντος. Όχι οι προθέσεις της δικής μας διοίκησης.
Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα κατασκευής των νέων μονάδων, δεσμεύομαι προσωπικά ότι θα τρέξουμε όσο δεν έχει τρέξει ποτέ κανείς άλλος τόσο πολύ.
Οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές.
Το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, μέσω του οποίου μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε την κατασκευή νέων μονάδων λήγει σύντομα .
Και το νέο ΕΣΠΑ δεν χρηματοδοτεί αντίστοιχα έργα.
Με δεδομένο ότι το κόστος των έργων είναι μεγάλο, αφού φτάνει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ περίπου, ο δημόσιος κορβανάς δεν αντέχει να σηκώσει το βάρος από μόνος του και οι πολίτες δεν μπορούν να επιβαρυνθούν αυτοί το κόστος , έχουμε πάρει συγκεκριμένες αποφάσεις.
Τις οποίες θα υλοποιήσουμε.
Χωρίς πισωγυρίσματα και παρεκκλίσεις.
  • Εντός του 2020 θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση του ΕΜΑ Λιοσίων.
  • Η πράσινη ΜΕΑ Γραμματικού θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο, με δημοπράτηση ως το τέλος Μαΐου του 2020 και ολοκλήρωση το 2025.
  • Η ΜΕΑ Κεντρικού Τομέα , δηλαδή η ΜΕΑ της Φυλής, θα εκτελεστεί ως έργο ΣΔΙΤ, με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. Η υποβολή του φακέλου θα υποβληθεί στη διυπουργική Επιτροπή το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι το 2025.
  • Αντίστοιχη είναι και η διαδικασία για τη ΜΕΑ Πειραιά στο Σχιστό. Το έργο θα γίνει με ΣΔΙΤ , η υποβολή φακέλου στη διυπουργική  θα γίνει εντός του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους και ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του έργου είναι εντός του 2025.
Η μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος εκτιμάται σε 500 εκ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες από 2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες νέες πράσινες θέσεις εργασίας
Αναφορικά με τη χρηματική ενίσχυση που θα διατεθεί για την υλοποίηση του προγράμματος της Περιφέρειας, αυτή συνοψίζεται ως εξής:
  • Συνεισφορά στην εντατικοποίηση της Διαλογής στην Πηγή με χρηματοδότηση για επιπλέον καφέ κάδους και οχήματα αποκομιδής, γωνιές ανακύκλωσης καθώς και Πράσινα Σημεία με χρηματοδότηση 150 εκ €.
  • Χρηματοδότηση του 50% του κεφαλαίου επένδυσης των μονάδων επεξεργασίας που θα υλοποιηθούν με ΣΔΙΤ, καθώς και του κεφαλαίου των μικρότερων μονάδων, με 250 εκ €.
Έχουμε λοιπόν συγκεκριμένο πλάνο και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή των νέων μονάδων επεξεργασίας.
Όμως δεν μπορούμε να περιμένουμε ως το 2025.
Πρέπει να δράσουμε άμεσα.
Γι αυτό ξεκινάμε από σήμερα να ανακυκλώνουμε επιθετικά, με σκοπό να μειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα σκουπίδια που θα θάβονται στη Φυλή.
Βάζουμε στη ζωή μας τον καφέ κάδο , για να επεξεργαζόμαστε όσο το δυνατόν περισσότερες ποσότητες απορριμμάτων .
Κι αναδεικνύουμε σε στρατηγική μας προτεραιότητα, την ανάγκη να πάψουμε να θάβουμε σκουπίδια μια για πάντα.
Για να τα πετύχουμε αυτά, αναδεικνύουμε ως προτεραιότητα και αναφέρουμε ως ένατη πρωτοβουλία μας που θα αναληφθεί εντός του 2020 , την υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων επικοινωνίας κι ευαισθητοποίησης των πολιτών.
Θα αξιοποιήσουμε όλα τα μέσα για να αναδείξουμε την ανακύκλωση σε καθημερινή πρακτική.
Για να πείσουμε επιχειρήσεις και νοικοκυριά να εφαρμόσουν συστήματα διαλογής στην πηγή και ξεχωριστής διαλογής των βιοαποβλήτων.
Δημιουργούμε μια καθαρή συμμαχία Κράτους, Περιφέρειας , Δήμων, πολιτών κι επιχειρήσεων, για να πάψει επιτέλους η Αττική να θάβει σκουπίδια.
Θέλουμε να κάνουμε την Αττική πρώτη Περιφέρεια της χώρας στην ανακύκλωση. Και θα το πετύχουμε.
Θέλουμε να κερδίσουμε το χαμένο χρόνο κι αυτός είναι ο λόγος  που χρειαζόμαστε ένα εύλογο διάστημα,
για να δημιουργηθούν οι απαραίτητες υποδομές, που θα μας επιτρέψουν να λειτουργήσει ένα άλλο,
σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Αττικής.
Φιλικό στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Ένα μοντέλο που θα μας επιτρέπει να μην θάβουμε σκουπίδια ,
γιατί θα κοστίζει πάρα πολύ ακριβά στην τσέπη και την ποιότητα ζωής μας η ταφή.
Αλλά θα μας δίνει κίνητρα να ανακυκλώνουμε.
Η Περιφέρεια Αττικής θα εφαρμόσει ένα σχέδιο που αντιμετωπίζει με δίκαιο τρόπο αδικίες του παρελθόντος
και θέτει προ των ευθυνών τους όλους όσους ακόμη και σήμερα
εξακολουθούν να παίζουν τα δικά τους μικροκομματικά παιχνίδια,
στην πλάτη των πολιτών του Λεκανοπεδίου.
Γνωρίζω καλά ότι ο δρόμος ως την οριστική επίλυση του προβλήματος θα είναι μακρύς και δύσκολος.
Έχουμε όμως εμπιστοσύνη στις ικανότητες και τις δυνάμεις μας.
Μας ενισχύει με αυτοπεποίθηση το γεγονός ότι υπηρετούμε αποκλειστικά και μόνον το συμφέρον των συμπολιτών μας..
Με τη δική σας στήριξη,
με λογική και υπευθυνότητα,
κάνουμε από σήμερα ένα αποφασιστικό βήμα μπροστά για να δώσουμε μόνιμη λύση , στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής.
Ζητώ συγγνώμη αν σας κούρασα , αλλά θεώρησα ότι όφειλα να είμαι ειλικρινής και όσο το δυνατόν πιο αναλυτικός, προκειμένου να μην υπάρχουν σκοτεινά σημεία στο σχέδιο που σας παρουσίασα.
Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας και σας καλώ να συνδράμετε ο καθένας από τη θέση ευθύνης του, στη νέα αρχή που κάνει η Αττική.


Θεοδωρικάκος: Δεν υπάρχει ανάπτυξη αν δεν λυθεί το πρόβλημα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων – Καινοτόμο το σχέδιο Πατούλη
Δεν υπάρχει ανάπτυξη, βιώσιμη οικονομική προοπτική, ποιότητα ζωής, κράτος και ασφάλεια αν δεν επιλυθεί το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων, τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών κ. Τάκης Θεοδωρικάκος, στον χαιρετισμό του στην ημερίδα της Περιφέρειας Αττικής στο Ζάππειο, κατά την οποία ο Περιφερειάρχης κ. Γιώργος Πατούλης παρουσίασε το σχέδιο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
Όπως είπε ο κ. Θεοδωρικάκος, το πρόβλημα πρέπει να επιλυθεί μέσα στην παρούσα τετραετία με τον πιο αποτελεσματικό και πολιτισμένο τρόπο και ζήτησε τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα στην κατεύθυνση αυτή. Παράλληλα εκδήλωσε την στήριξή του στο σχέδιο που ανακοίνωσε ο κ. Πατούλης, το οποίο χαρακτήρισε καινοτόμο.
«Είναι καινοτόμο, γιατί περιλαμβάνει και νέες προσπάθειες και πρωτοβουλίες και πιστεύω ότι στο τέλος της τετραετίας, με τα μετρήσιμα αποτελέσματα που θα έχει θα μπορούμε όλοι μαζί να πούμε ότι η Περιφέρεια Αττικής, η κυβέρνηση, οι δήμοι, οι πολίτες της Αττικής, όλοι μαζί ενωμένοι, δώσαμε μια μάχη και την κερδίσαμε», είπε χαρακτηριστικά.
Στον χαιρετισμό του ο υπουργός Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκος είπε τα εξής:
«Πανοσιολογιώτατε
Αγαπητέ φίλε Κωστή Χατζηδάκη, συνάδελφε υπουργέ,
Κύριε Περιφερειάρχη,
Κύριοι Δήμαρχοι,
Εκπρόσωποι των φορέων της μεγαλύτερης Περιφέρειας της χώρας, της πρωτεύουσας της Ελλάδας, της Αττικής, η σημερινή μέρα είναι πάρα πολύ σημαντική. Έτσι πιστεύω ότι θα καταγραφεί στο πέρασμα αυτής της τετραετίας κ. Πατούλη, της πρώτης που έχετε ως εκλεγμένος Περιφερειάρχης Αττικής.
Πριν από 6,5 μήνες ο ελληνικός λαός έκανε μια επιλογή. Έδωσε εντολή σε αυτήν την κυβέρνηση, του Κυριάκου Μητσοτάκη, να κάνει πράξη δύο σπουδαία πράγματα: Πρώτο την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και το δεύτερο την ανασυγκρότηση του κράτους με έμφαση στην ασφάλεια. Δεν υπάρχει ανάπτυξη, δεν υπάρχει βιώσιμη οικονομική προοπτική για την Ελλάδα, δεν υπάρχει ποιότητα ζωής και δεν υπάρχει κράτος και ασφάλεια αν δεν λύσουμε οριστικά μέσα σε αυτήν την τετραετία με τον πιο αποτελεσματικό και πολιτισμένο τρόπο, το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
Αυτήν την αλήθεια οφείλουμε να την συνειδητοποιήσουμε όλοι. Δρόμος προς τα πίσω δεν υπάρχει.
Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι σε πολύ στενή συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής. Μιλάμε πάρα πολύ συχνά με τον Περιφερειάρχη και τους συνεργάτες του και μου είναι πολύ γνωστό, γιατί από κοινού, στην πραγματικότητα, έχουμε επεξεργαστεί, το σχέδιο που θα παρουσιαστεί σήμερα. Υπάρχει πλήρης στήριξη στο σχέδιο που έχει επεξεργαστεί ο Περιφερειάρχης και οι συνεργάτες του. Πιστεύω ότι είναι ένα σχέδιο ρεαλιστικό. Συνδυάζει όλες τις αναγκαίες μορφές και δράσεις που πρέπει να ακολουθηθούν. Είναι καινοτόμο, γιατί περιλαμβάνει και νέες προσπάθειες και πρωτοβουλίες και πιστεύω ότι στο τέλος της τετραετίας, με τα μετρήσιμα αποτελέσματα που θα έχει, θα μπορούμε όλοι μαζί να πούμε ότι η Περιφέρεια Αττικής, η κυβέρνηση, οι δήμοι, οι πολίτες της Αττικής, όλοι μαζί ενωμένοι, δώσαμε μια μάχη και την κερδίσαμε.
Το Υπουργείο Εσωτερικών, δίνει μεγάλο βάρος στην προώθηση της πραγματικής ανακύκλωσης. Υλοποιούμε ένα Πιλοτικό Πρόγραμμα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης σε συνεργασία με πέντε δήμους, Πρόγραμμα το οποίο καθιερώνεται μέσα στον σχεδιασμό της Περιφέρειας Αττικής καθώς έχει ανακηρύξει το 2020 έτος ανακύκλωσης. Και αυτό σκοπεύουμε ότι πρέπει να γίνει σε ολόκληρη τη χώρα.
Είμαστε υπέρ του υγειούς ανταγωνισμού της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας. Τίποτα στη χώρα δεν μπορεί να πάει μπροστά χωρίς την επιχειρηματικότητα. Άρα, όλοι όσοι δραστηριοποιούνται σε αυτό το χώρο, μέσα σε συνθήκες νόμιμου και υγειούς ανταγωνισμού, θα πρέπει να συμβάλλουν στο να γίνει πράξη ο σχεδιασμός που θα ανακοινώσει συνολικά ο Περιφερειάρχης κ. Πατούλης.
Με αυτές τις σκέψεις θέλω να ευχηθώ, το πρόγραμμα και το σχέδιό σου, να γίνει πράξη με ταχύτατο ρυθμό. Δεν πρέπει κανείς να έχει καμία αμφιβολία, ότι ολόκληρη η κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός, όλοι οι συναρμόδιοι υπουργοί σε αυτήν την υπόθεση, αλλά πάνω απ’ όλα η κοινωνία, οι πολίτες της Αττικής θα βάλουμε πλάτη ώστε αυτό το πρόβλημα να βρει οριστική λύση μέσα σε αυτήν την τετραετία».


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου